Abstract:
طاق بستان واقع در شهر کرمانشاه و باقیمانده از دوران ساسانیان دارای حجاریهای زیبائیست که در دل کوه«پروا»کنده شده است.به طور مشخص سه اثر از دوره ساسانی در این مکان موجود است.یک نقش برجسته منسوب به تاجگذاری اردشیر دوم(083-383 میلادی)،و یک طاق کوچک مربوط به مجلس تاجگذاری شاپور سوم(383-883 میلادی)،و یک طاق بزرگ که تصویری از مجلس تاجستانی خسرو دوم معروف به پرویز(095-826 میلادی)،از دست اورمزد و یا موبد.و نقش برجستگیهایی متعلق به روزگار این سلطان شامل نقش اسب شبدیز صحنههای شکار آهوان،گرازان،صف فیل و فیلبانان و...
این حجاریها و سنگنگارهها،در حقیقت معرف عظمت و اوج شکوه هنر ایران نیز میباشند،زیرا که نه تنها مراسم و آیین تاجگذاری و پرستش اهورامزدا و احترام به مقام موبدان روحانی را به خوبی نشان میدهند،بلکه روایتگر هنر معماری،پیکرتراشی و مجسمهسازی، نقاشی دیواری،مرصعکاری،گچبری،موسیقی،نیز هستند،به گونهای که میتوان گفت که کلیه عناصر تصویری و رازنماها به زبان سنگ در این یادگار تاریخی یک جا جمع شدهاند.
Machine summary:
"این محل در کرمانشاه و در فاصلهء کمی از کوه بیستون-که امروزه طاق بستان نامیده میشود-واقع شده است[2].
آثار تاریخی دورهء ساسانی-که باقیماندهء آن شامل یک صفحه حجاری شده و دو دهانهء طاق کوچک و بزرگ است-در دل کوه کنده شدهاند[4].
در طاق کوچک میتوان گفت،شاپور در این نقش در یک مدرک تصویری از حقانیت پسری که مجبور شده بود برای به دست آوردن تاج و تخت پدر
ساخته شده است»؛اما ارنست هرتسفلد2-که سالها در ایران مشغول کاوشهای علمی بوده است-بنیانگذار این طاق بزرگ را خسروی دوم(خسرو پرویز)
حجاری طاق بستان همین تصویر خسرو پرویز ساسانی است که بر اسب عظیم الجثهای است،نیزهای در دست راست،جوشنی در بر و سپر مدوری در دست
این اسب در حکایات و اشعار ایران معروف است[3]؛سر و بدن شاه کاملا در زیر زره مخفی شده است؛گردن و سینه اسب نیز پوشیده از زره میباشد که در
برای نقش پادشاه-که با سلاح کامل بر پشت اسب نشان داده شده است-بیان توصیف امییانوس مارسلنیوس مناسبتر به نظر میرسد:«گذشته از
تصویر 71 نقش خسرو در شکارگاه در دیوار سمت راست طاق بزرگ قسمت میانی این نقش را خطوطی محصور کردهاند که شبیه حصاری شده است.
مؤید این احتمال گفته پروفسور هرتسفلد است که مینویسد تنها در یک مورد در نقوش طاق بستان شکل شاه دارای هاله میباشد.
در یکی از سرستونها نقش خسروی دوم در یک طرف و در سمت دیگر تصویر یک رب النوع حجاری شده است.
مناظر باقی بر روی صخرههای طاق بستان مؤید این نظر است که با اندک دقتی میتوان قراینی را بین نقوش و وضع محل پیدا کرد؛به طور یقین"