Abstract:
یکی از موضوعاتی که به شدت توسط پیامبر اکرم(ص) و ائمه هدی(ع) مورد نهی قرارگرفته، احتکار است.احتکار به دلیل آثار سوئی که در اقتصاد جامعه برجای می گذارد، عامل مؤثری در جهت بهم زدن تعادل اقتصادی و زمینه ساز تحقق اقتصاد طاغوتی می گردد. نوشتار حاضر به بررسی دیدگاه فقهاء و صاحب نظران اسلامی در مورد احتکار از منظر فقهی براساس ادله و براهین است، از این رو نظر علماء و فقهاء شیعه و سنی و به نقد دیدگاه آنان می پردازد
This article analyses the Islamic authorities and jurists’ viewpoints about hoarding.
The author mentions Shiite and Sunni jurists’ viewpoints after presenting some reasons such as Quran، prophet’s way for life، wisdom and consensus. Then he criticizes their viewpoints and considers Imam’ s traditions too.
Machine summary:
"اما شهید ثانی در مسالک در توضیح کراهتی که در سخن امام صادق(ع) آمده، که فرمود:«یکره ان یحتکر الطعام» میگوید: مراد حرام بودن احتکار است، زیرا مکروه یکی از معانی حرام میباشد، پس موقعی که اینگونه اخبار بر حرام بودن دلالت دارند، کراهت را باید حمل بر تحریم کرد و در ادامه توضیح میدهد، ملاک حرمت احتکار نیاز مردم نمیباشد و لذا آن را رد کرده و گفته چه مردم به آن کالا نیاز داشته باشند یا نه، اقوی تحریم آن است ولی اگر شخص دیگری برای عرضه آن کالا باشد، حرام نیست.
» همچنین در روایات آمده که محتکرین راملزم به فروش طعام میکردند و از این اجبار، حرام بودن حبس کالا را میفهمیم زیرا الزام و اجبار کردن به ترک مکروه، خلاف ظاهر و قاعده سلطنت و سلطه مردم بر اموالشان میباشد(شیخ انصاری، 1415، ج4، 363 الی374) صاحب جواهر میگوید: بنابر اصل مذهب و قواعد اصولی و قاعدهی تسلط مردم بر اموالشان، و نبودن دلیل معتبر بر حرام بودن احتکار، کراهت آن اشبه میباشد و روایاتی نظیر این روایت که در آن پیامبر فرمود:«لایحتکر الطعام الا خاطی» یعنی: ارزاق را احتکار نمیکند مگر انسان خطاکار، و خبر حذیفه بن منصور از ابی عبدالله(ع)«نفد الطعام علی عهد رسول الله(ص) فاتاه المسلمون فقالوا: یا رسول الله(ص) قد نفد الطعام و لم یبق منه الا شیء عند فلان..."