Abstract:
سادات کیا بین سده های هشتم تا دهم ﻫ ./ چهاردهم تا شانزدهم م. قسمت وسیعی
ازگیلان، به ویژه گیلان بیه پیش[1] با مرکزیت لاهیجان را در دست داشتند. این
خاندان ابتدا زیدی مذهب بودند و به هنگام قدرت یابی صفویه به تشیع اثنی اعشری
گرویدند. این مقاله تاریخ و عقاید این خاندان و ارتباط آنها را با تشیع امامیه
بررسی می کند.
Machine summary:
"این احتمال وجود دارد که خان احمد اول هنگامی که در دربار شاه اسماعیل به سر می برده (سال 910ق/1508م) و تحت تربیت او قرار داشته است (واله،ص 156)[2]، برای این که نظر شاه اسماعیل را جلب کند به امامیه گرویده باشد، ولی پس از به دست گرفتن حکومت تا زمان مناسب مذهب خود را آشکار نکرده است.
غفاری (ص78) جز این شعـر،اشاره ای به تغییر کیش خان احمد ندارد، فقـط میگوید که خان احمد در رواج مذهب حق نهایت کوشش خود را انجام داد وی در زمان حیات خان احمد دوم در سال 972ق/1564م کتاب تاریخ جهان آرا را نوشت(همان،ص8-87) یعنی زمانی که هنوز خان احمد دوم مورد خشم شاه طهماسب قرار نگرفته و دستگیر نشده بود.
و نسبت به آن نرمش بیشتری از آیین اثنی اعشری نشان داده است امکان داشت زیدیان در برابر خلافت عثمانی همچون خلافت عباسی نرمش می دادند و با آنها هم پیمان شوند لذا خاندان کیا که به این خطر پی بردند و حکومت خود را در خطر می دیدند از زمان احمد اول به مذهب دوازده امامی درآمدند که «هم رفض کاملتر از زیدیان داشت و هم امامی حاضر که مزاحم شاه و دولت وقت باشد در میانشان نبود».
خان احمد که چندی در دربار شاه اسماعیل صفوی میزیست تحت تاثیر او به اثنی عشریه گروید، ولی پس از به دست گرفتن حکومت مدتی مذهب خود را آشکار نکرد، سپس خان احمد دوم با اظهار به تشیع اثنی عشریه کوشید تا مردم گیلان نیز به این آیین بگروند."