Abstract:
از حقوق رقابت به عنوان یکی از ضروریات و عوامل موثر در توفیق نظام های اقتصاد بازار آزاد یاد می شود. تصور بر این است که اگر در میان فعالان عرصه ی تولید و توزیع، رقابت سالم حاکم باشد، کارایی اقتصادی به بار آمده و رفاه عمومی افزایش می یابد. در حالی که این شاخه ی نوین حقوقی، مدت ها است که مباحث بین رشته ای جذاب و پردامنه ای را میان حقوق و اقتصاددانان برانگیخته، اما نظام حقوقی ایران به تازگی گام های نخستین را در این عرصه برداشته است؛ از این رو تدارک مقدمات و تدوین قواعد بنیادین این حوزه امری ضروری است. یکی از مهم ترین و مبنایی ترین پرسش ها در خصوص هر قانون که نقشی تعیین کننده در تفسیر مقررات آن دارد، این است که آن قانون برای نیل به چه اهدافی وضع شده است در مورد اهداف حقوق رقابت میان صاحب نظران و نظام های حقوقی اتفاق نظر وجود ندارد؛ این مساله از پرمناقشه ترین مباحث در این علم به شمار می رود. به طور کلی، اهداف متعددی برای مقررات مزبور قابل تصور است که در مرحله ی اجرا، گاه در تعارض با یکدیگر قرار می گیرند. این نوشتار به دنبال تبیین اهداف حقوق رقابت با تکیه بر نظام حقوقی ایران است
Machine summary:
"مادهی 169 معاهدهی مذکور نیز به صراحت اتحادیه را به حفظ منافع اقتصادی مصرفکنندگان مکلف نموده است )qes dna 142:5002,mseresC;qes dna 6:5002,kcyutS:eeS( ج)جلوگیری از سوءاستفاده از قدرت بازاری:یکی از اهداف مهم تصویب قوانین شرمن و کلیتن1در ایالات متحده،کنترل بنگاههای دارای انحصار بود که قادر بودند قیمت کالاها را به خواست خود تعیین نموده و از این طریق سودهای سرشار و (1).
پرسش اصلی این است که آیا باید منافع مصرفکنندگان در برخورداری از محصولات با قیمت کمتر که معمولا توسط بنگاههای بزرگ و کارآمد عرضه میشوند،را به پای حمایت از بنگاههای کوچکتر و کمک به بقای آنها در بازار قربانی نمود؟در صورت مثبت بودن پاسخ،حدود آن تا کجاست؟ ب)حمایت از استقلال فردی و برخورداری همه از فرصتهای اقتصادی برابر: در اوایل قرن بیستم میلادی کنگرهی آمریکا جامعهای که در آن رقابت وجود داشته و قدرت اقتصادی به درستی توزیع شده باشد،را بهترین محیط برای پیشرفت و رفاه شهروندان میدانست )7991,enitnelaV( .
درنتیجه،هر جامعه خواه در زمرهی کاخنشینان باشد اما در اروپا اهداف غیراقتصادی و نیل به آنها در سیاست رقابت اتحادیه نقشی اساسی ایفا میکنند؛به نحوی که،کارایی تنها هدفی نیست که در وضع این قوانین مدنظر قانونگذاران قرار دارد )naV;1:1002,acsesemaC & hgreB ned naV( 764:0002,hgreB ned naV & eleesyaC( ؛بهویژه کارایی ممکن است قربانی یکپارچگی اقتصادی1و حفظ بازار داخلی اروپا گردد که هدفی سیاسی محسوب میشود؛هرچند درمقابل برخی معتقدند که به جز کارایی،سایر اهداف باید در قالب قوانین دیگر پیگیری شوند.
اگر در ایالات متحده و کشورهای صنعتی دیگری نظیر کانادا،عدهای اصرار دارند که هدف منحصر حقوق رقابت باید کارایی اقتصادی باشد،به این علت است که اینان چنین امری را باتوجه به زمینههای اقتصادی،سیاسی،فرهنگی و اجتماعی کشور خود و بویژه قدرت بنگاههای خصوصیشان،بازارهای داخلی و نیز بازارهای بین المللی،به سود و مصلحت خویش میبینند."