Abstract:
شواهد النبوه عبدالرحمن جامی (د. 898 ق) از جمله کتاب های نگارش یافته توسط یکی از دانشمندان اهل سنت است که با ذوقی صوفیانه نگاشته شده است. جامی در این کتاب به زندگانی پیامبر (ص)، دوازده امام (ع) و اصحاب، با رویکرد دلائل نگارانه پرداخته و در باره امامان (ع)، همان گزارش هایی را ارائه کرده که بی کم و کاست در منابع شیعی یافت می شود. رویکرد این کتاب تقریبی است و به گستردگی به نقل معجزات، کرامات و خوارق عادات ائمه پرداخته است. روند یاد کردن از مناقب ائمه که از قرن چهارم در کتاب های نخستین صوفیان، آغاز شده بود، در قرن نهم با تدوین کتاب هایی همچون شواهدالنبوه کامل گشت، به گونه ای که یکسانی و مشابهت اطلاعات در زمینه زندگانی ائمه در دو گروه منابع شیعی و سنی مشاهده می شود. این مقاله با بررسی بخش زندگانی و کرامات دوازده امام (ع) در شواهدالنبوه و مقایسه آن با مطالب مندرج در کشف الغمه علی بن عیسی اربلی (د. 692)، دانشمند شیعی قرن هفتم، در صدد نشان دادن، همخوانی و یکسانی منابع اهل سنت و شیعیان در خصوص گزارش زندگانی ائمه برآمده است.
Machine summary:
"برای آن حضرت،سی کرامتمیشمرد که برخی کرامات نقل شده چنین است:سخن گفتن زمین با امام علی و گزارشاخبار خود به آن حضرت؛فرونشستن طغیان رود فرات با اشاره امام علی؛ارائه نمونههایی ازاخبار غیبی امام علی(ع)مانند خبر شهادت کمیل و قنبر به دست حجاج،خبر شهادت حسینو اصحابش در کربلا؛رخ داد حادثه رد شمس در دو نوبت برای امام علی(ع)؛نابینا شدن زیدبن ارقم به جهت عدم شهادت برحدیث غدیر(همان،326-340)،که اکثر این موارد علاوه براین که در کشف الغمة اربلی موجود است حتی ترتیب و روال آنها نیز مطابق با آن کتاب است(نک:اربلی،28/1،274،275،279،280).
کرامات و خوارق عادات امام را بسیار میداند که کتاب گنجایش آن را ندارد و برای نمونه تنهاتعداد 14 کرامت از امام نقل میکند:ناکام ماندن خادمان مأمون در بیاحترامی به امام با وزشباد و بالا رفتن پرده؛رهایی دعبل از دست دزدان به تبرک پیراهن امام رضا؛پاسخ به سؤالها وتقاضاها پیش از طرح آنها؛اعطای خرما به همان تعدادی که رسول خدا(ص)در خواب به کسی داده بود؛شفای بیمار با دستور دارویی امام؛خبر از زمان مرگ افراد؛آگاهی به زبانهامانند زبان سندی؛آگاهی از زبان حیوانات و گفتگو با آنها؛آگاهی از وضعیت و جنسیتجنین؛آگاهی از زمان مرگ خویش؛آگاهی از سرنوشت ولایتعهدی؛کرامات و معجزاتمربوط به دفن امام مانند آمدن فرزندش از مدینه به وسیله طی الارض به خراسان و نمازخواندن براو که از ابو الصلت روایت میشود.
وی در بخش زندگانی ائمه از کتابهایی همچون شرح تعرف مستملیبخاری،دلائل النبوة مستغفری،صفة الصفوه ابن جوزی و جامع الاصول ابن اثیر یاد میکند،اما دریاد و شمارش کرامات ایشان از منابع خود ذکری نمیکند،هرچند در مقایسه مطالب وی بامنابع شیعی،به روشنی مشخص میشود که وی به کتابهای نویسندگان شیعی مراجعه کرده واز آنها بهره برده است،زیرا مطالب نقل شده درباره کرامات ائمه،در این کتاب به لحاظمحتوا و هم در چینش مطالب،مشابه همان کراماتی است که در منابع شیعیان آمده است."