Abstract:
منطقه بیستون جزو مناطق بینظیر در کشور و حتی جهان است که آمیختگی تاریخ و طبیعت، فرهنگ و افسانه را یک جا به نمایش میگذارد. این منطقه به عنوان پناهگاه حیات وحش از یکسو ارزشهای طبیعی منحصر به فردی دارد و از دیگر سو دارای آثار تاریخی با ارزش جهانی است. در این مقاله به نقش معماری منظر به عنوان پیونددهنده و احیاکننده ارتباط بین لایه های طبیعی، تاریخی و روایتهای داستانی منظر در چارچوب دیدگاه جامعنگر «مرمت منظر» تاکید شده است. این پژوهش با هدف بازشناسی طبیعی و فرهنگی منطقه بیستون که عرصهای مناسب برای طرح دیدگاه جدید مرمت منظر به محوطه های تاریخی و طبیعی است به بررسی بومشناسانه لایه های این محوطه پرداخته است تا از این رهگذر راهکارهایی عملی در مرمت جامع منظر بیستون به دست آید. در این مقاله ابتدا به طرح موضوع و روش تحقیق اشاره میشود و پس از واکاوی مفهوم واژه های مرمت بومشناسی و مرمت منظر، اصولی برای مرمت جامع منظر به دست میآید. در ادامه به تحلیل بومشناختی منطقه پرداخته و با توجه به ارکان مرمت منظر که شامل انسان، طبیعت، فرهنگ و تاریخ است، نقاط ضعف، قوت، فرصتها و تهدیدات طبیعت و فرهنگ منطقه در دو جدول جمعبندی میشود. از آنجا که تاکید دیدگاه مرمت منظر به بازخوانی و احیای تمامی لایه های منظر است، در انتها با کنار هم قراردادن اصول مرمت منظر و مطالعات بومشناسانه سایت، معیارهای مرمت منظر طبیعی و فرهنگی بیستون به دست میآید. نتیجه کلی آنکه صرفا با مرمت تمامی لایههای موجود در منظر و درک رابطه بین آنهاست که میتوان به احیای جامع محوطه های تاریخی و طبیعی دست یافت. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفیـ تحلیلی در بستری از مطالعات کتابخانهای و همچنین مشاهدات میدانی متعدد بهره گرفته شده است.
Machine summary:
معیارهای مرمت منظر محوطههای تاریخی و طبیعی با تأکید بر محوطه بیستون -کرمانشاه سارا پوریوسفزاده* محمدرضا بمانیان ** مجتبی انصاری*** چکیده منطقة بیستون جزو مناطق منحصر به فرد در کشور و حتی جهان است که آمیختگی تاریخ و طبیعت، فرهنگ و افسانه را یک جا به نمایش میگذارد.
این پژوهش با هدف بازشناسی طبیعی و فرهنگی منطقه بیستون که عرصهای مناسب برای طرح دیدگاه جدید مرمت منظر به محوطههای تاریخی و طبیعی است به بررسی بومشناسانة لایههای این محوطه پرداخته است تا از این رهگذر راهکارهایی عملی در مرمت جامع منظر بیستون به دست آید.
نظریه تحقیق نظریه اصلی این مقاله در راستای نظریات جدید در حوزه مرمت جامع منظر و ارایه راهکارهای عملی از میان این نظریات با هدف مرمت منظر محوطة تاریخی و طبیعی بیستون شکل گرفته است.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مطالعات بومشناسی منظر طبیعی بیستون (زون 1) امروزه لایههای منظر بینظیر این منطقه در سایه تاریکی از صنایع و تخریب و بهرهبرداری بیرویه منابع طبیعی قرارگرفته و اکنون به جرأت میتوان گفت منطقه در چشمانداز برنامههای کلان و بالادستی به عنوان منطقه صنعتی دیده میشود و نه منطقهای با طبیعت بکر و هویت تاریخی و فرهنگی ممتاز.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} نتیجهگیری شناخت رابطة بین تاریخ و طبیعت در سایت بیستون و یافتن راهکارهایی به منظور مرمت منظر فرهنگی آن هدف اصلی این مقاله را تعریف کرده است.
ecological restoration مرمت منظر طبیعی نیازمند نگرش و مطالعة جامع لایههای اکولوژیکی بستر طراحی است؛ در واقع «مرمت منظر طبیعی» را میتوان «مرمت بومشناسانة طبیعت» دانست.