چکیده:
بیشتر محققان رشته های زبان شناسی اجتماعی، جامعه شناسی زبان و منتقدان فمینیست پژوهش هایی در زمینه زبان معیار انجام داده اند که نشان می دهد بین زبان زنان و مردان تفاوت هایی وجود دارد. در اینجا این پرسش مطرح می شود که آیا برای زبان ادبی (شعر) نیز می توان جنسیت قائل شد؟ آیا علاوه بر سطح آوایی، واژگانی و نحوی زبان، صورخیال مثل تشبیه و استعاره هم می توانند تحت تاثیر ذهنیت زنانه شاعران، نشانی از جنسیت گرایی داشته باشند؟ ازاین رو این پژوهش کوشیده است تاثیر جنسیت را بر کاربرد تشبیه و استعاره در شعر ده شاعر زن معاصر ایرانی بررسی کند. ابتدا یک یا دو مجموعه شعر از شاعران موردنظر به صورت تصادفی انتخاب شد، سپس دو رکن اصلی تشبیه و استعاره از لحاظ جنسیت گرایی در شعرشان تجزیه و تحلیل گردید و این نتیجه حاصل شد که به علت وجود تفاوت میان زنان و مردان ازلحاظ پایگاه اجتماعی و ممیزه های زیست شناختی، زنان شاعر به شکل برجسته ای از تشبیهات و استعارات مربوط به جنس خود استفاده می کنند که این جنسیت گرایی بیشتر در دو رکن مشبه به و مستعارمنه به چشم می خورد. وانگهی آنان از این نوع تشبیهات و استعارات بیشتر برای بیان مضامین رمانتیک و حسی ـ عاطفی بهره می برند.
Many researchers in the field of socio-linguistics، sociology and feminism have done research on the principle of language showing that there are some differences between the language of men and women. The question is that whether gender plays any role in literary language(poetry) and besides phonetic، lexical and syntactic levels of language ifimages، such as simile and metaphor، are gender-oriented and are influenced by the mentality of women poets.In this researchthe influence of gender on the use of simile and metaphor in the poetry of ten contemporary Iranian women poets have been studied. First، one or two collections of the poetry of these poets have been randomly chosen، and secondthe two main figures of simile and metaphor have been analyzed in respect of gender. It is concluded that due to differences between men and women، such as their social and biological background، women poets use gender-oriented similes and metaphors. Moreover، they use these types of similes and metaphors to express their romantic and sensual-emotional tendencies.
خلاصه ماشینی:
در اینجا این پرسش مطرح می شود که آیا برای زبان ادبی (شـعر) نیـز مـی تـوان جنـسیت قائل شد؟ آیا علاوه بر سطح آوایـی ، واژگـانی و نحـوی زبـان ، صـورخیال مثـل تـشبیه و اسـتعاره هـم می توانند تحت تأثیر ذهنیـت زنانـه شـاعران ، نـشانی از جنـسیت گرایـی داشـته باشـند؟ ازایـن رو ایـن پژوهش کوشیده است تأثیر جنسیت را بر کاربرد تشبیه و استعاره در شعر ده شاعر زن معاصـر ایرانـی بررسی کند.
ابتدا یک یا دو مجموعه شعر از شاعران موردنظر به صورت تـصادفی انتخـاب شـد، سـپس دو رکن اصلی تشبیه و استعاره از لحاظ جنـسیت گرایـی در شعرشـان تجزیـه و تحلیـل گردیـد و ایـن نتیجه حاصل شد که به علت وجود تفاوت میان زنان و مردان ازلحـاظ پایگـاه اجتمـاعی و ممیـزه هـای زیست شناختی ، زنان شاعر به شکل برجسته ای از تشبیهات و استعارات مربوط به جنس خـود اسـتفاده می کنند که این جنسیت گرایی بیشتر در دو رکن مشبه به و مـستعارمنه بـه چـشم مـی خـورد.
ازایـن رو، این پژوهش در نظر دارد چگونگی تأثیر جنسیت را بر کاربرد تشبیه و استعاره در شعر زنـان شاعر معاصر بررسی کند و تبیین نماید کـه ایـن شـاعران بـرای بیـان چـه اندیـشه هـایی از تشبیهات و استعاراتی که دارای گـرایش هـای جنـسیتی اسـت اسـتفاده مـی کننـد.
وانگهی ، این پژوهش در نظر ندارد فقط شاعرانی را بررسی کند که ویژگی های هویـت زنانه در شعرشان برجسته است ، بلکه گزینش تصادفی شاعران زن به ایـن دلیـل اسـت کـه تبیین شود درکنار شاعرانی که زنانگی در مرکز اندیشه ها و زبان ادبی شـان قـرار مـی گیـرد، شاعرانی نیز هستند که جنسیت گرایی چندان در شعرشان آشکار نیست .