چکیده:
درمان افراد وابسته یا سوء مصرف کننده مواد چه به صورت سرپایی یا بستری مستلزم مشاوره و درمان گروهی و شرکت در فعالیت های گروهی دیگر، مثل شرکت در گروههای سوء مصرف کنندگان مواد بی نام می باشد. هدف پژوهش حاضر عبارت بود از مقایسه اثربخشی برنامه های آموزش گروهی غنی سازی و ارتقاء زندگی و واقعیت درمانی بر بهبود شاخص های درمانی اعتیاد سوء مصرف کنندگان مواد. شرکت کنندگان (٣٠= N) که همگی به دلیل سوء مصرف مواد تحت درمان بودند، به طور تصادفی به یکی از سه گروه برنامه غنی سازی و ارتقاء زندگی ، واقعیت درمانی ، و کنترل نما گمارده شدند و بر روی همه آنها پیش آزمون، پس آزمون و آزمون پیگیری با استفاده از ابزار یکسانی ، انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره (MANCOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد که در مقایسه با گروه کنترلنما، برنامه های آموزشی غنی سازی و ارتقاء زندگی LEAP و واقعیت درمانی RT با بهبود شاخص های اعتیاد در پس آزمون و آزمون پیگیری همراه بودند. گروه آموزشی RT در شاخص های منبع کنترل، میزان وسوسه ، احساس کنترل مثبت و رضایت از زندگی موثرتر از گروه کنترل نما بود. برنامه LEAP در شاخص های، افزایش شادکامی ، کاهش احساس کنترل منفی ، اطمینان موقعیتی ، کاهش میزان داروی مصرفی ، کاهش میزان وسوسه و میزان رضایت از زندگی برتری داشت
خلاصه ماشینی:
با وجود این ، تحقیقات داخلی بر روی اثربخشی برنامه غنی سازی و ارتقاء زندگی کافی نبوده و تاکنون اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر روی بهبود شاخص های اعتیاد افراد سوء مصرف کننده مواد بررسی نشده است .
همچنین شاخص - های مشترک در سه گروه، یعنی خلق منفی ، خلق مثبت و وسوسه مصرف مواد در سه مرحله زمانی در هر دو گروه درمانی عقلانی - هیجانی - رفتاری و برنامه ی غنی سازی و ارتقاء زندگی در مقایسه با گروه 1 Scheroer 2 Shamloo 3 Fadardi کنترل بهبود بیشتری داشته است .
همچنین ، اثربخشی برنامه واقعیت درمانی درکاهش بحران هویت قربانیان بزه در زندان، افزایش خودپنداره دانش آموزان و دانشجویان، کاهش افسردگی ، پیش بینی تغییر روابط و انعکاس خود در آموزگاران، مشاوره تحقیقاتی در رفتار دانش آموزان، افزایش کنترل درونی دانش آموزان دبیرستان (شعبانی ، ١٣٨٢؛ بلاک،١٩٩٤؛ پترسون، کوینز و چانک، ١٩٨٨؛ انیگرام و هینکل ١٩٩٠؛کولینن ١٩٩٥؛ اندروبیل ١٩٩٤٤ کسم ، دوزنسکار، هانگ ، بیکا ١٩٩٦، به نقل از از سردار آبادی ، ٨٢-٧٠)، افزایش رضایت زناشویی ، بهبود پیشرفت درمان مبتلایان به بیماری دیابت ، پیشرفت تحصیلی ، کاهش نشخوار فکری بیماران 1 Burhard 2 rich 3 erick 4 Androbill PTSD ، احساس ارضاء نیاز و تغییر رفتار در دانش آموزان دبیرستانی ، کاهش بحران هویت دختران نوجوان و افزایش میزان عزت نفس دانشجویان اثبات شده است (فرح بخش ، ١٣٨٢ ؛ امانلو، ١٣٨٧ ؛ هارمر١٩٩٢،١ ؛ پرینزلا٢، ٢٠٠٦ -؛ لوید٢٠٠٥،٣ ؛ موسوی، ١٣٧٧ ؛ مرادی، ١٣٨٨ ).