چکیده:
ماه شعبان از ماههای پربرکتی است که در روایات اسلامی فضیلت های مهمـی بـرای آن بر شمرده شده و به سبب مناسبت های میلادی (اعیاد شعبانیه ) که در آن قـرار گرفتـه از اهمیت خاصی در فرهنگ شیعی و نزد ایرانیان برخوردار است . تقارن نیمـه شـعبان و منزلت امام حسین و امام مهدی(عج ) نزد شیعیان، موقعیت ویژهای را برای شـکل گیـری مراسم آیینی و بروز نشاط اجتماعی در جامعه فراهم کرده است که می تـوان از آنهـا در تعمیق باورهای دینی ، نشاطآفرینی مطلوب و تقویت همکاری جمعی بهرهبرداری کرد. این مقاله به تبیین جایگـاه مـاه شـعبان در فرهنـگ دینـی و بررسـی اهمیـت آن در فرهنگ مردم ایران پرداخته است .
خلاصه ماشینی:
شعبان در فرهنگ مردم فضيلت ها و برکت هايي که در روايات درباره مـاه شـعبان ذکـر شـده و نيـز اعمـال ثوابآوري که در شب ها و روزهاي مولوديه اين ماه به يمن وجـود امـام حـسين (ع ) و امام زين العابدين (ع ) و حضرت حجه بن الحسن العسکري(عج ) سفارش شده بـه مـرور موجب ترويج سنت ها و شکل گيري مراسم و آيين هاي متنوعي در ميان مردم ايران شده است که با اندک تفاوتهايي در شيوه اجرا يا اشعار و عبارات، در گوشه و کنار کـشور انجام مي گيرد.
(طاقتي احسن ، شيرين سـو، ١٣٨٦ / کريمي ، يزد، ١٣٤٩ / مظلومزاده، کـازرون، ١٣٥٢ / شـريفي ، مهابـاد، ١٣٨٦ / قنـاعتي ، ايزدخواست ، ١٣٨٦) اعمال مذهبي در فرهنگ مردم ايران متأثر از باورهاي مذهبي ، در ماه شعبان به قصد ثواب، آمرزش گناهان، جلب خشنودي خداوند، برآورده شدن حاجـات، شـفا يـافتن از بيمـاري، رفـع گرفتاري و دفع بلايا، اعمال پرفضيلتي را انجام مي دهند و برآنها اهتمام مي ورزند.
(قادري، يزد، ١٣٤٩ / پورقاسم ، لاهيجان، ١٣٥٢ / صابر، اقليـد، ١٣٧٧ / جـابري، داراب، ١٣٤٧ / صادقي ، آباده، ١٣٤٧) خواندن نماز حاجت به قصد روا شدن حوائج و نمازهاي مـستحبي بـراي تقـرب و افزوني حسنات از ديگر اعمالي است که بسياري از ايرانيـان در ايـن مـاه بـه انجـام آن مبادرت مي ورزند.