چکیده:
صورتهای مختلف سقط جنین و کیفر آن در حقوق جزای ایران و تبیین مبانی فقهی
کیفر مربوطه و رفع بعض ابهامات از قانون مجازات اسلامی، موضوع مقالهای است که پیش
رو دارید. اصولا سقط جنین از بدو بارداری در حقوق ایران به پیروی از فقه امامیه
ممنوع بوده و مسئولیت مدنی وجزائی دارد، به گونه ای که حتی درمواردی چنان که از
مادة 622 قانون مجازات اسلامی و صریح مادة 91 قانون تعزیرات سابق برمیآید، برای
مرتکب آن قصاص نیز درنظر گرفته شده است.
نگارنده معتقد است که با توجه به منابع معتبر اسلامی و فتاوای بعضی از فقهای عظام
کیفر قصاص برای سقط جنین عمدی روا نیست و دراین مورد باید کیفر یاد شده تعدیل و
تجدید نظر اساسی در مادة 622 قانون مجازات اسلامی صورت گیرد. به خصوص که اجرای چنین
مجازاتی یعنی قصاص درمقابل سقط عمدی مخالف مصالح اجتماعی بوده و هدفی که حقوق از
تشریع قوانین دنبال میکند، یعنی؛ برقراری امنیت، نظم عمومی، اجرای عدالت و انصاف
را تأمین نکرده و فقه ما را که به قول حضرت امام راحل «... تئوری واقعی و کامل
ادارة انسان از گهواره تا گور است» [صحیفة امام ج 21: 289] خشن نشان میدهد. این
مقاله با چنین خواستی و به امید اصلاح مادة 622 قانون مجازات اسلامی تنظیم شده است.
خلاصه ماشینی:
"در موارد خطای محض و شبه عمد، چه جنین روح پیدا کرده باشد و چه نکرده باشد، دیه ثابت است که حسب مورد عاقلة جانی یا خود او شخصا میپردازند (مادة 492)، اما حکم سقط جنین عمدی درقوانین جزائی ایران چیست؟ کیفر سقط جنین عمدی درقوانین جزائی ایران جرائم علیه تمامیت جسمانی از قبیل قتل و جرح از موضوعاتی است که قانونگذار سخت به آن اهتمام داشته و برای جلوگیری از وقوع آن و نیز جبران صدمات وخسارات وارده، احکامی را مقرر کرده است، اما آیا همة این قوانین و قواعد درمورد جنایات وارد برجنین وسقط آن نیز جاری میشود، مسلما پاسخ منفی است، زیرا هرچند که جنین منشا انسان است و به خصوص در اواخر دوران حاملگی صورت انسانی به خود میگیرد وشاید بتوان لفظ «انسان» را بر او اطلاق کرد اما تا زمانی که مراحل تکامل خود را طی نکرده و متولد نشده است، انسان کامل و مستقلی نیست، به مادر خود متصل است و بســان عضــوی از اعضـای اوسـت و بدون او قادر به ادامة حیات خود نیست و از همین رو شاید اطلاق لفظ «انسان» براو صحیح نباشد، به جهت این ویژگی دوگانه «سقط جنین یا حمل» احکام و قوانین خاص خود را دارد که از جهاتی با جنایات وارد بر «انسان متولد شده» مشابه و از جهاتی نیز متفاوت است."