چکیده:
روایتشناسی» علم مطالعة نظاممند روایت است که از حدود سال 1960میلادی موارد دورة روایتشناسی یا ساختارگرایی میشود. نظریهپردازان آن دوره در پی تحلیل ساختاری روایت برآمدند؛ از آن جمله تقسیم روایت به پارهها، بخشپارهها و کنشهای تشکیلدهندة آن است. از مهمترین و شناخته شدهترین روشهای تربیتی که در اکثر جوامع کاربرد دارد و در قرآن کریم نیز مورد تأکید قرار گرفته است، روش الگوگیری از پیامبران و رهبران الهی، بهعنوان بهترین نمونهها و سرمشقها برای بشر، میباشد. در این پژوهش به بررسی و تحلیل داستان حضرت مریم(س) در قرآن پرداخته میشود و پس از نشان دادن کنشهای این روایت، ساختار کلی داستان، ارتباط پیرنگ و درونمایه با ساختار و شخصیتها و نوع کنش آنها بررسی میگردد. در پایان نیز نتایج بهصورت جدولها و نمودارهایی که حاصل این پژوهش است، نشان داده میشود.
خلاصه ماشینی:
"مریم به فرشته گفت: این چگونه میشود و حال آنکه مردی را نشناختهام؟ فرشته در جواب وی گفت: روحالقدس بر تو خواهد آمد و قوت حضرت اعلی بر تو سایه خواهد افکند، از آن جهت آن مولود مقدس، پسر خدا خوانده خواهد شد، و اینک الیصابات از خویشان تو نیز در پیری به پسری حامله شده و این ماه ششم است، مر او را که نازاد میخواندند؛ زیرا نزد خدا هیچ امری محال نیست.
(جدول1)؛ پارهها و بخشپارهها پارهها بخشپارهها تعداد کنشها رفتن مریم(س) به بیتالمقدس کنارهگیری مریم(س) از خانواده و اعتکاف در معبد 4 جبرئیل نزد مریم(س) آمدن جبرئیل به خلوتگه مریم(س) 5 جبرئیل هویت و مأموریت خود را بازگو میکند 2 عکسالعمل مریم(س) در برابر مژدة فرزند 3 بارداری مریم(س) و تولد عیسی (ع) بارداری مریم(س) 2 ولادت مولود 3 دادن چشمروشنی و رفع نگرانی از مریم(س) 3 مریم (س) و مولودش در میان مردم برخورد مردم با مریم (س) 2 برخورد مریم (س) با مردم 3 سخن گفتن عیسی (ع) از درون گهواره با مردم 3 4 10 30 (جدول2)؛ شخصیتها و کنشها نوع شخصیت شخصیتها تعداد کنش کنشهای برجسته اصلی مریم(س) 14 گفتگو، بارداری، اجرای دستور، عزلتگزینی، سکوت فرعی جبرئیل و وحی 4 گفتگو، اجرای دستور عیسی (ع) 4 گفتگو وحی و رحمت 4 مژده، خبررسانی سیاهی لشکر مردم 2 سرزنش، گفتگو خانوادة مریم(س) فقط حضور فقط حضور تحلیل ساختار کلی داستان با وجود اینکه شروع داستان موجز و از حد یک جمله بیش نیست تا خواننده را به سرعت درون داستان ببرد، اما چندان بلند هم نیست که او را خسته کند و از ادامة خواندن داستان منصرف سازد."