چکیده:
داستان نبرد رستم با دیو سپید، منزل هفتم از منازل هفتگانة رفتن رستم به مازندران است. این مقاله شامل دو بخش است. در بخش اول مقاله یا مقدمه، اطلاعاتی در مورد مسألة تحقیق و سؤالهای پژوهش بیان میشود. بخش دوم مقاله شامل شش فصل است. در فصل اول طرح داستان نبرد رستم با دیو سپید بررسی می شود و رویدادهایی که در طراحی ساختار داستان مؤثر است، ارائه میشود. شخصیت پردازی در داستان در فصل دوم ارزیابی میشود. در این فصل، شخصیتهای اصلی و فرعی را به طور کامل معرفی میکنیم و ویژگیهای شخصیتی آنها را که در داستان بیان شده است، ارائه میدهیم. در فصل سوم، روش فردوسی در توصیف رویدادهای داستان بیان می شود. در این فصل، فردوسی با کاربرد و ترکیب شیوههای توصیف؛ توصیف به وسیلة کنشها، توصیف یا توضیح مستقیم و توصیف به یاری گفت و گو؛ توانسته است فضای داستان را برای مخاطب به صورت زنده و مستقیم طراحی کند. زاویه، دید داستان در فصل چهارم ارزیابی می شود. دیدگاه این فصل آن است که فردوسی با وجود رهبری و هدایت بیرونی شخصیتها، در بخشی از صحنهها، زاویه دید را از دانای کل به زاویة دید اول شخص و دوم شخص تغییر میدهد. فردوسی با کاربرد این شیوه توانسته است، رویدادهای داستان را در فضایی زنده به مخاطب ارائه بدهد. در فصل پنجم نیز روش تصویر پردازی فردوسی در این داستان با کاربرد صنایع ادبی و صور خیال ارزیابی می شود و دیدگاهها و نتایج حاصل شده از این پژوهش نیز در پایان و در فصل ششم ارائه میشود.
The battle of Rustam and White Div is the last stage among seven stages of Rustam’s going to Mazandaran. This article consists of two sections. In the first section or introduction، the problem and questions of research are presented. The second section consists of six subsections. In the first subsection، the plot of this battle is studied and the events influential in the structure of this tale are proposed. Characterization is explored in the second subsection. In this part، primary and secondary characters are introduced completely and their characteristics are stated. In the third subsection، the method of Ferdowsi for describing the events of story is presented. By combining various methods of description like description through actions، direct explanation and description through dialogue، he designs a direct and animate setting for the reader. Point of view is explored in the fourth subsection. Although Ferdowsi leads the characters externally، in some scenes he shifts the view point from omniscient to first and second person. Using this method، he can visualize the events in an animate atmosphere. In the fifth part، the method of imagery used by Ferdowsi is studied and finally the findings and conclusion of this research are proposed in the sixth subsection.
خلاصه ماشینی:
انتخاب زاویه دید دانای کل در این داستان، گزینشی شایسته است؛ زیرا فردوسی توانسته است با رهبری شخصیتها به صورت غیر مستقیم، ساختار اصلی داستان را طراحی کند و با تغییر زاویة دید به اول شخص و دوم شخص در بخشی از صحنهها، نبرد رستم با دیو سپید را در فضایی واقعی، زنده و پویا به مخاطب ارائه بدهد.
وزان جایگه تنگ بسته کمرچو رخش اندر آمد بدان هفت کوهبه نزدیکی غار بی بن رسید بیامد پر از کینه و جنگ سربدان نره دیوان گشته گروهبه گرد اندرش لشکر دیو دید (فردوسی، 1386: 2/ ابیات 552-550 ) در صحنة دوم، رستم در گفت و گویی کوتاه با اولاد، در ابتدا سخنان او را راست و درست می داند و از او میخواهد در این مرحله نیز او را برای رسیدن به جایگاه دیو سپید یاری دهد.
بدو گفت اولاد: چون آفتاببریشان تو پیروز گردی به جنگز دیوان نبینی نشسته یکیبدانگه تو پیروز گردی مگر شود گرم ، دیو اندر آید به خوابترا یک زمان کرد باید درنگجز از جادوان پاسبان اندکیاگر باشدت یار پیروزگر (همان، ابیات 558-555) در صحنة چهارم، فردوسی عملکرد رستم را در این مرحله توصیف میکند و میگوید، رستم بر اساس گفتار اولاد کمی درنگ کرد تا گرمای خورشید شدت یابد.
بدو گفت رستم که مازندرانیکی کار پیش ست و رنجی درازهمی شاه مازندران را ز گاهسر دیو و جادو هزاران هزاراز آن پس مگر خاک را بسپرم سپارم ترا از کران تا کرانکه هم با نشیب ست و هم با فرازبباید ربودن فگندن به چاهبیفگند باید به خنجر ز باروگرنه ز پیمان تو نگذرم (همان، ابیات 593-589) فصل سوم: توصیف در داستان نبرد رستم با دیو سپید، برای توصیف از سه روش توصیف به وسیلة بیان کنش ها، توصیف یا توضیح مستقیم و توصیف به یاری گفت و گو استفاده شده است.