چکیده:
معصومین عرضه حدیث بر قرآن را یکی از مهم ترین معیارها برای نقد متن و همچنین رفع تعارض اخبار معرفی کرده اند. به کارگیری این معیار در نقد متن می تواند با آسیب ها و خطراتی نیز همراه باشد که توجه نکردن به آنها، فرایند عرضه حدیث بر قرآن را با چالشی جدی مواجه می کند، به گونه ای که گاه می تواند موجبات نقض غرض استفاده از این معیار را فراهم سازد. نوشتار حاضر با در نظر گرفتن اهمیت شناخت این آسیب ها، سعی کرده به مهم ترین و تاثیرگذارترین خطرات بپردازد که از جمله آنها می توان به تشخیص نادرست حوزه و موضوع روایت، عدم درک صحیح از مفهوم مخالفت و بی توجهی به غرض وضع این معیار اشاره نمود.
The reference of ḥadīth to the Qur’ān has been introduced as one of the most important criteria for criticizing a text as well as resolving the conflicts among traditions. Employing this criterion in criticizing texts can be accompanied with pathologies and risks، which if neglected، would put the reference of ḥadīth to the Qur’ān with a serious challenge، to the extent that it might lead to the violation of the intention for using this criterion. Considering the importance of identifying these pathologies، the present writing tries to address the most important and influential risks، among which can be incorrect recognition of the field and subject of the tradition، improper understanding of the concept of opposition، and negligence of the intention behind is criterion.
خلاصه ماشینی:
نکته قابل ذکر اینکه پیش از این مقالههای ارزشمندی در زمینه عرضه حدیث بر قرآن به رشته تحریر درآمدهاند و نگارنده نیز این مقالهها را مورد تدقیق قرار داده و گاه از مطالبشان بهره برده است، اما رویکرد اصلی مقالات یاد شده بیان و شرح قواعد و معیارهای عرضه حدیث بر قرآن، مفهومشناسی موافقت و مخالفت حدیث با قرآن و همچنین گستره قرآن در عرضه حدیث بر آن بوده و مسئله آسیبها و خطرات عرضه حدیث بر قرآن به طور خاص و محوری مورد توجه مؤلفان محترم قرار نداشته است.
باید توجه داشت که شمار آسیبهای احتمالی در عرضه حدیث بر قرآن به مراتب بیش از تعدادی است که در این پژوهش ارائه شده به گونهای که نگارنده حدود ده آسیب مهم را احصاء نموده است، اما برای پرهیز از اطاله کلام و رعایت اولویتهای بحث، به مهمترین و رایجترین آسیبهای موجود در این عرصه پرداخته شده است که در ادامه مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
نکتهای که باید به آن توجه شود و پرسشی که پاسخ داده شود این است که حال که پذیرفتیم معیار صحیح، عدم مخالفت با قرآن است، پس معیار موافقت چه جایگاهی دارد؟ و اگر قرار نیست این معیار به هنگام پذیرش روایت مورد استفاده قرار گیرد، چرا از جانب معصومین( به عنوان یک معیار معرفی شده است؟ در پاسخ به این پرسش، رضایی، محمد علی و دیگران، «حدیث شناسی؛ قواعد و معیارهای نقد آن»، مجله شیعهشناسی، ش11، پاییز1384، ص30.