چکیده:
این مقاله ضمن بررسی مفهوم هویت ملی و اشکال و جنبههای مختلف آن، به بررسی تأثیر فوتبال بر هویت ملی پرداخته است. ادعای مقالة حاضر این است که فوتبال در دنیای امروز بهعنوان یکی از عناصر سازندة هویت از جایگاه مهمی برخوردار است؛ بدین معنی که بهجز کارویژههای اساسی و خاص خود، موجد و مقوم نوعی هویت در بعد ملی نیز میباشد. موفقیت در مسابقههای فراملی فوتبال، نوعی هویت و غرور ملی ایجاد کرده و جوامع دیگر را به پذیرش جایگاه برتر و قابل احترام کشور متبوع تیم برنده وادار میکند و به همین ترتیب، شکست یک تیم ملی فوتبال نیز باعث نوعی سرخوردگی و جریحهدارشدن غرور یک ملت و کشور میشود. مقالة حاضر ضمن بهرهگیری از روش توصیفی ـ تحلیلی و با محور قراردادن سؤالهایی در مورد چرایی و چگونگی تأثیر فوتبال بر هویت ملی، تلاش میکند تا روابط علی بین این دو متغیر را بررسی و تحلیل کند.
خلاصه ماشینی:
"ورزش در سطح بینالمللی بهگونهای دیگر نیز در تقویت هویت ملی مؤثر است؛ بهطوریکه پیروزی تیمهای ورزشی در میدانهای جهانی باعث افزایش غرور ملی شده، بهطور خودجوش مردم را بهسوی جشن و شادمانی در مقطع میهنی و در سطح کشوری سوق میدهد؛ بهویژه اگر این پیروزی بر یک دشمن قوی سیاسی و یا یک رقیب پرتوان ورزشی باشد که نمونههای آن، هنگام پیروزی تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران بر تیمهای ملی فوتبال آمریکا و استرالیا مشاهده شد (ملکوتیان، 1388: 305).
قهرمانی تیم فوتبال اسپانیا (ترکیب بازیکنان تیم ملی بیشتر از دو باشگاه رئال و بارسلونا بود) در جامجهانی 2010 آفریقایجنوبی از جمله مواردی است که باعث تقویت هویت ملی در این کشور شد که نمود آن بهویژه بهصورت بارزی در کاهش گرایشهای استقلالطلبی جداییطلبان باسک دیده میشود.
موفقیتهای درخور توجه اخیر ورزشکاران کشورمان در بازیهای المپیک لندن 2012 و صعود تیم ملی فوتبال ایران به جامجهانی برزیل 2014، تا اندازة زیادی باعث افزایش روحیة ملی و ارتقای همبستگی و هویت ملی در شرایطی شده است که جامعة ایران تحت تحریمهای اقتصادی بیشتری از سوی قدرتهای غربی قرار گرفته است؛ بنابراین با در نظر گرفتن جایگاه و تأثیر تعیینکنندة ورزش بهطور کلی و فوتبال به شکل خاص در تقویت و ارتقای همبستگی و هویت ملی است که باید مسئولان کشور توجه ویژهای به گسترش ورزش بهویژه ورزش قهرمانی داشته باشند تا بتوان در برابر تهدید خارجی که ایجاد تشتت و تفرقه در جامعة متعددالاقوام ایرانی را هدف گرفتهاند، وحدت و انسجام داخلی و تحکیم هویت ملی را تضمین و تحکیم نمود."