چکیده:
برای مدل بندی رابطه بین سه عامل زمین-اقلیم ارتفاع، طول و عرض جغرافیایی با بارش های سالانه و فصلی استان کردستان از داده های ماهانه 83 ایستگاه سینوپتیک، اقلیم شناسی و بارانسنجی برای یک دوره 30 ساله (1387 - 1358) بهره گرفته شد. نقص آماری ایستگاه ها نسبت به 30 سال بر اساس مدل رگرسیونی با هماهنگ ترین ایستگاه ها تکمیل شد. مدل انتخابی برای ایجاد این رابطه، مدل رگرسیونی چند متغیره با استفاده از روش ورود گام به گام متغیرها به مدل بود. صحت دقت مدل ها نیز با آزمودن چهار فرضیه خطی بودن رابطه، ناهمبسته بودن خطاهای مدل، نرمال بودن باقیمانده ها و ثابت بودن واریانس باقیمانده ها سنجیده شد. نتایج حاصل از اجرای این مدل بر روی بارش های فصلی و سالانه نشان از ترکیب های متفاوت هرکدام از این سه متغیر بر روی توزیع مکانی بارش های فصلی و سالانه بود. به طوریکه ترکیب دو متغیر طول جغرافیائی و عرض جغرافیائی، به ترتیب 69، 66 و 46 درصد تغییرات مکانی بارش های فصل پاییز، بارش های سالانه و بارش های فصل بهار را توجیه می کنند. ترکیب دو متغیر عرض جغرافیایی و ارتفاع حدود 63 درصد تغییرات مکانی بارش فصل تابستان و ترکیب سه متغیر طول جغرافیایی، عرض جغرافیایی و ارتفاع 47 درصد تغییرات مکانی بارش را در فصل زمستان تبیین می کنند.
خلاصه ماشینی:
com چکيده براي مدل بندي رابطه بين سه عامل زمين -اقليم ارتفاع، طول و عرض جغرافيايي با بارش هاي سالانه و فصلي استان کردستان از داده هاي ماهانه ٨٣ ايستگاه سينوپتيک ، اقليم شناسي و بارانسنجي براي يک دوره ٣٠ ساله (١٣٨٧ - ١٣٥٨) بهره گرفته شد.
در ارتفاعات پنين انگلستان نيز کنراد (به نقل از غيور و مسعوديان ١٣٧٥) گزارشي 1 - Barry and Chorly 2 - Singh and Kumar 3 - Konrad 4 - Storr and Ferguson دال بر رابطه بسيار قوي بين افزايش بارش به ازاي افزايش ارتفاع در جنوب بلندي هاي اين رشته کوه ارائه داده است .
همچنين ساري صراف و همکاران (١٣٨٨) با استخراج ٣٨ متغير توپوگرافي –جغرافيائي به بررسي رابطه بين بارش و توپوگرافي در دامنه هاي شرقي و غربي منطقه کوهستاني تالش پرداختند و نتيجه گرفتند متغير ارتفاع در دامنه هاي غربي رابطه مثبت و در دامنه هاي شرقي رابطه منفي با بارش ها 1 - Linacre 2 -Basist 3 - Johansson and Chen 4 - Prudhomme and Reed 5 - Houghton 6 -Withmore دارند.
)به تصویرصفحه مراجعه شود)شکل (١) پراکنش ايستگاه هاي مورد مطالعه در سطح استان کردستان بعد از فراهم نمودن داده هاي بلندمدت بارش در مقياس هاي زماني سالانه و فصلي، از مدل هاي رگرسيوني چند متغيره براي مدل بندي رابطه عوامل زمين اقليم با بارش هاي فصلي و سالانه استفاده شد.
پس از تاييد تمامي فرضيات مطرح شده مي توان مدل رگرسيوني چند متغيره بين بارش فصل بهار و عوامل زمين اقليم تاثيرگذار بر آن را به صورت زير ارايه داد: )به تصویرصفحه مراجعه شود) آماره هاي مربوط به ضرايب اين مدل در جدول شماره ٢ آمده است .