چکیده:
امروزه با رشد روزافزون جمعیت در بیشتر مناطق جهان ، تامین آب شرب از منابع زیرزمینی از اهمیت ویژه ای برخورداراست. این بهرهمندی در بعضی مناطق و موقعیتها با بروز بیماری هایی همراه بوده است. این مطالعه به منظور بررسی کیفیت آب زیرزمینی دشت مشهد به لحاظ قابلیت شرب و میزان تاثیر بر سلامت انسان ها انجام شده است. برای شناسایی و نحوه ی توزیع کیفیت آب زیرزمینی این دشت از اطلاعات 60 حلقه چاه در رابطه با پارامترهای میزان مواد جامد محلول ، سختی کل ، کلر، سدیم و سولفات در طی دهه اخیر استفاده گردید. به نحوی که این پارامترها براساس استانداردهای بینالمللی و طبقهبندی شولر در سیستم اطلاعات جغرافیایی از طریق روشهای وزن دهی معکوس فاصله و ترکیب وزن دهی خطی پهنهبندی و با هم مقایسه شدند و سپس میزان ارتباط مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای قلبی و کلیوی با پارامترهای مذکور با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون محاسبه و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج بررسی تغییرات کیفی آب زیرزمینی دهه گذشته ، حاکی از روند نزولی و وضعیت نامطلوب به خصوص در قسمتهای جنوبی دشت میباشد . همچنین بین میزان مرگ و میرهای ناشی از بیماری قلبی عروقی با پارامتر کلر ارتباط معناداری (p
خلاصه ماشینی:
به نحوي که اين پارامترها براساس استانداردهاي بين المللي و طبقه بندي شولر در سيستم اطلاعات جغرافيايي از طريق روشهاي وزن دهي معکوس فاصله و ترکيب وزن دهي خطي پهنه بندي و با هم مقايسه شدند و سپس ميزان ارتباط مرگ و ميرهاي ناشي از بيماريهاي قلبي و کليوي با پارامترهاي مذکور با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون محاسبه و مورد تجزيه و تحليل قرارگرفت .
رجايي و همکاران (١٣٩٠: ٧٣٧)، کيفيت شيميايي آب شرب روستايي دشت بيرجند و قائن را به صورت آماري-توصيفي و با استفاده از دياگرام شولر انجام و به تجزيه تحليل پارامترهاي آن ( مواد جامد محلول، هدايت الکتريکي، کلر، سديم ، سولفات و سختيکل ) پرداخته و به اين نتيجه رسيده اند که آب شرب مناطق مورد مطالعه در وضعيت خوب تا نامناسب قرار دارند.
)به تصویرصفحه مراجعه شود) شکل (٣) پراکندگي ميزان سختي کل در سال ١٣٨٠ (راست ) و ١٣٩٠( چپ ) کلر: نقشه ي پهنه بندي اين پارامتر (شکل ٤)، در سال ١٣٨٠ و ١٣٩٠ نشان ميدهد که مناطق با کيفيت خوب و قابل قبول تنها در قسمت هاي مرکزي دشت و نواحي با کيفيت نامناسب و غير قابل شرب در شمال غربي و جنوبي دشت قابل قرار دارند.
شکل (٥) پراکندگي ميزان سديم در سال ١٣٨٠ (راست ) و ١٣٩٠( چپ ) )به تصویرصفحه مراجعه شود) سولفات ها : نقشه ي پهنه بندي اين پارامتر (شکل ٦)، در سال ١٣٨٠ و ١٣٩٠ نشان ميدهد که مناطق با کيفيت خوب و قابل قبول با مساحت حدود ٤٠ و ٣٠ درصد به ترتيب تنها در قسمت هاي مرکزي دشت و کيفيت نامناسب و غير قابل شرب در قسمت هاي شمال غربي و جنوبي آن قابل مشاهدهاند.