چکیده:
پژوهش حاضر، حکایتهای مرزباننامه را با توجه به عنصر شخصیتپردازی در متون روایی، مطابق آراء روایتشناسان بررسی میکند. هدف این پژوهش آن است تا نشان دهد در شخصیتپردازی متون روایی از چه عناصر و ابزارهایی استفاده میشود؟ آیا میتوان شیوههای شخصیتپردازی وراوینی را با آراء روایتشناسان معاصر مطابقت داد؟ در پیکره اصلی مقاله، به چیستی شخصیت و شخصیتپردازی، اهمیت آن در متون داستانی اشاره میشود. در ادامه، شیوههای مختلف شخصیتپردازی با تکیه بر حکایتهای مرزباننامه مورد بررسی قرار میگیرد. نویسندگان پس از بررسی شیوهها و عناصر شخصیتپردازی در حکایتهای مرزباننامه، به این نتیجه میرسند که وراوینی از هر دو شیوه توصیف مستقیم و غیرمستقیم در شخصیتپردازی بهره برده است. اما، بسامد توصیف مستقیم بیشتر است. در توصیف غیرمستقیم به "کردار و گفتار" شخصیتها، "محیط" و "ویژگی ظاهری" آنها توجه دارد و در توصیف مستقیم به "نامگذاری اشخاص" خصوصا ویژگیهای معنایی آنها، "عنوان داستانها" و عنصر "مقایسه" امعان نظر دارد و از این طریق شخصیتهای حکایتهایش را معرفی میکند
خلاصه ماشینی:
"پرسش اصلی تحقیق این است که در شخصیتپردازی متون روایی از چه عناصر و ابزارهایی استفاده میشود؟ آیا میتوان شیوههای شخصیتپردازی وراوینی را با آراء روایتشناسان مطابقت داد؟ پیشینه تحقیق پیرامون عنصر شخصیتپردازی و بررسی آن در متون نظم و نثر فارسی، پژوهشهای قابل توجهی صورت پذیرفته که از نمونههای آن میتوان به «داستان پردازی و شخصیتپردازی مولوی در مثنوی معنوی» (شوهانی، 1382: 2)، «روایتشناسی داستانهای کوتاه محمد علی جمالزاده» (مشتاق مهر و کریمی قرهبابا، 1387: 207)، «شخصیتپردازی در رمان من چراغها را خاموش میکنم» (گودرزینژاد، 1388: 14)، «شخصیتپردازی در رمان همسایهها» (آتشسودا و حریری جهرمی، 1389: 1)، «مقایسه شیوه پردازش شخصیت در گاو ساعدی و مسخ کافکا» (نصر اصفهانی و جعفری، 1389: 215)، «بررسی سبک شخصی فردوسی در شخصیتپردازی از طریق توصیفات اندامی» (رضایی، 1389: 3)، «شیوه و سبک قصهگویی و شخصیتپردازی در کلیله و دمنه» (مشهور و شاهسونی، 1390: 4)، «احسن القصص رویکرد روایت شناختی به قصص قرآنی» (حری، بیتا: 2)، اشاره کرد.
از دیگر مواردی که در آن، نام شخصیت در شخصیتپردازی او نقش دارد و باعث میشود که از رهگذر همین نامها با حالات و گفتار و کردار شخصیتها آشنا شویم میتوان به نامهای "ضحاک" و "بهرام گور" در باب اول، "اردشیر" در باب دوم، "دیو گاوپای" و "بزرجمهر" در باب چهارم، "داستان" در باب پنجم، "زیرک" و "انوشیروان" در باب ششم، "جادو" در باب هشتم، "آزادچهره" در باب نهم مرزباننامه اشاره کرد."