چکیده:
نقش رسانه به ویژه رسانه ملی در برنامه های ارتقای سلامت و پیشگیری از مصرف مواد، بسیار حائز اهمیت است. اما این نکته را نباید از نظر دور داشت که برای طراحی برنامه های رسانه ای می بایست بر مبنای شواهد علمی و اثربخش اقدام نمود. در طراحی پیام باید به وضعیت مخاطب و کانال انتقال پیام نیز توجه نمود. در حال حاضر در بسیاری از تولیدات رسانه ای به جنبه های علمی اعتیاد و رویکردهای رسانه ای اثربخش در این زمینه توجه نمی شود و این کم توجهی و یا توجه نادرست می تواند سبب ایجاد باورهای غلط و یا تقویت باورهای نادرست قبلی در مخاطب شود و یا به رواج درمانهای غیرعلمی در مورد اعتیاد دامن بزند. در این مقاله ضمن مرور انواع مهم رسانه های رایج و نقاط قوت و ضعف آنها، به بیان جنبه های مهم طراحی برنامه های رسانه ای برای گروه کودک و نوجوان پرداخته و در نهایت به طرح سوالهای رایج در مورد اعتیاد و پاسخ به آنها اقدام می شود، زیرا آگاهی اصحاب رسانه از این موارد نقش به سزایی در تولید برنامه های رسانه ای علمی و اثرگذار دارد.
Role of media، especially national/mass media on health promotion and drug use prevention is very important. A media program also must be designed in an evidence-based approach. In message development، target audience analysis (condition/stratification) and channels of communication must be considered. Now in many media productions there isn’t adequate attention to scientific bases of addiction and effectiveness aspects of interventions. This deficit can lead to new incorrect believes، strengthening of the past incorrect believes or result to under estimation of substance use harms and also some people think that treatment of addiction is simple. In the other hand، some media production can lead to promotion of un-scientific treatment methods. In this article we review types of media، their strengths and weaknesses، important aspects in media programs designing for children and adolescents، and finally we argue about frequently asked questions (FAQ); because awareness of media professionals about the science of addiction has an important role in producing of effective media productions.
خلاصه ماشینی:
بـسیاری از اقـداماتی کـه در حـوزه سـلامت و بـه ویـژه اقـدامات پیـشگیرانه انجـام می شود، به این دلیل با شکست روبه رو می شوند که در طراحی این قبیل برنامه هـا از هـیچ مدل علمی استفاده نمی شود و سازندگان این برنامه ها تصور می کنند به صـرف توجـه بـه جلوه های ویـژه و احـساسی کـردن تولیـدات رسـانه ای مـی تواننـد بـر روی مخاطـب تـأثیر بگذارند.
توجه به این نکته بسیار مهم است که در تولیدات رسانه ای در حـوزه سـلامت بـه دنبال تأثیرات گذرا و صرفا احساسی نباشیم ، بلکه باید به دنبال تغییرات و تأثیرات نگرشـی و رفتاری باشیم و یا حداقل بتوانیم از طریـق برنامـه رسـانه ای اقـدام بـه حمایـت گیـری ١ از جانب مسئولین و سیاستگذاران کلیدی جهت توسعه برنامه های پیشگیرانه نموده و یا با تأثیر بر روی مخاطب اصلی ، نیاز به خـدمات پیـشگیرانه را تبـدیل بـه تقاضـا نمـاییم ؛ یعنـی ایـن خدمات جزء مطالبات گروه مخاطب اصلی قرار بگیرد.
electronic media اصول کلی جهت تهیه برنامه های رسانه ای ویژه کودکان و نوجوانان اشتباه رایج در طراحی برنامه های اطلاع رسانی این باور است که با نشان دادن تـصاویری از یک رفتار ناسالم و غیربهداشتی می توان مانع انجام آن توسـط کودکـان شـد.
نکته مهم این است که یک برنامـه رسـانه ای در بـسیاری از مـوارد بـه ویژه در مورد پیشگیری از مصرف مواد باید در راستا و تداوم سایر برنامه های پیـشگیری از مصرف مواد مورد توجه قرار گیرد.