چکیده:
کارآفرینی مذهبی نوعی از کارآفرینی اجتماعی است که به صورت تلاشی بهمنظور تبلور ارزشهای حاکم بر جامعه منبعث از باورهای دینی در فعالیتهای کارآفرینی دیده میشود. ضرورت بهکارگیری برنامهی راهبردی در این نوع سازمانها با توجه به تغییرات محیطی و پیچیده شدن تصمیمهای سازمانی، بیشتر از گذشته ملموس میباشد. تفاوتهای موجود میان سازمانهای مذهبی و اجتماعی با سازمانهایی که اهداف اقتصادی دارند موجب میشود نتوان بهسادگی از چارچوبهای سودمحور راهبردی استفاده کرد. این پژوهش کیفی، با ترکیب سه روش گردآوری دادهها (مصاحبه، مشاهده و مطالعهی اسناد) به مطالعهی موردی نهاد پدران آسمانی بهعنوان یک سازمان کارآفرین مذهبی میپردازد و فرایند برنامهریزی راهبردی در این سازمان را براساس الگوی برایسون بررسی میکند. دادههای تحقیق با استفاده از مصاحبهی عمیق گردآوری شده و مورد تحلیل محتوا قرار گرفتهاند. همچنین دادههای تحقیق با بررسی اسناد و مشاهدهی روند برنامهریزی راهبردی در موسسه تکمیل شدهاند. یافتهها عملیاتی شدن همهی ابعاد دهگانهی الگوی برایسون به جز تدوین چشمانداز در سازمان پدران آسمانی را نشان میدهد، اما در عین حال مقولهها و شاخصهای جدیدی نیز به این الگو اضافه میکند. این نتایج کمک اثرگذاری بر بهبود اجرای فرایند برنامهریزی راهبردی در سازمانهای کارآفرین مذهبی است.
Religious entrepreneurship falls within the category of the social entrepreneurship which attempts to put the societal values derived from religious beliefs - into entrepreneurial perspective. Because of the environmental changes and more complex organizational decisions، the necessity of using strategic planning in such organizations is now more obvious. the differences between social and religious organizations with business entities will make it hard to use strategic frameworks designed for profit. This paper presents "Pedaran Asemani" as a case of religious entrepreneurial organization and surveys the strategic planning process by using Bryson's model. This qualitative research applies data triangulation by utilizing the three data gathering methods (in-depth interviews، observation and document review) in order to increase its reliability. Thematic analysis was applied to analyze the data and the results show that all of the ten steps of Bryson's strategic planning model except making the vision statement are implemented and some elements are also added to this model. These results may encourage the implementation of strategic planning process in religious entrepreneurial organizations.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش کیفی ، با ترکیـب سـه روش گردآوری داده ها (مصاحبه ، مشاهده و مطالعه ی اسناد) بـه مطالعـه ی مـوردی نهـاد پـدران آسمانی به عنوان یک سازمان کارآفرین مذهبی می پردازد و فرایند برنامه ریزی راهبردی در ایـن سازمان را براساس الگوی برایسون بررسی می کنـد.
از سوی دیگر، با توجه بـه ایـن کـه حاکمیـت ارزش هـای اسـلامی در تمـامی ارکـان اقتصادی و اجتماعی جامعه به ویژه فعالیت های کارآفرینان و امور مربوط به کـسب وکـار از مفروضات انسانی حکومت دینی در جامعه ی اسلامی ایـران مـی باشـد، در جامعـه ی ایـران ، کارآفرینی مذهبی و ارزشی اهمیتی دو چندان پیدا می کنـد (خنیفـر، ١٣٨٥).
ایـن در حـالی است که مطالعات بسیار کمی در این حوزه انجام شده و به ویژه در پژوهش هـای مـرتبط بـا مدیریت راهبردی ، سازمان های کارآفرین مذهبی بیش تر در قالب سازمان هـای غیرانتفـاعی طبقه بندی شده اند.
هـم چنـین در برخـی مطالعـات بـه نقـش باورهـای مـذهبی بـه عنـوان یکـی از عـواملی کـه فعالیت های داوطلبانه و افزایش کمک های خیریه و بشردوستانه را تحت تاثیر قرار می دهند، اشاره شده است (٢٠٠٩ ,Graddy &Wang ).
با توجه به این که منابع موجود نه تنها در حوزه ی کارآفرینی مـذهبی ، بلکـه در حـوزه ی کـارآفرینی اجتمـاعی و یـا حتـی موسـسات غیرانتفـاعی بـه نـدرت در سـطح شـاخص هـای برنامه ریزی راهبردی در سازمان های اجتماعی وارد شده انـد، ایـن تحقیـق بـا شناسـایی ١٥٠ شاخص که تعداد ١١٤ شاخص فقط نتیجه ی تلاش این تحقیق می باشد، به غنای نظری ایـن حوزه کمک کرده است .