چکیده:
شناخت عواطف و نحوه ی رشد و میزان تاثیرگذاری آنها در رفتار فردی و اجتماعی و پرورش متعادل آنها جهت پیشگیری از فقـر عاطفی، از مباحث مهم تربیتی و اخلاقی به شمار میآیـد. هـدف از این تحقیق بررسی دیدگاه های حضرت علی(ع ) در مورد تربیت برخی ازعواطف با تاکید بر اهمیت آن در مدیریت آموزشی در قالب بررسی محتوی نهج البلاغه میباشد. بدین منظور تمام خطبه ها، حکمت ها و نامه های نهج البلاغه با دقت مطالعه شد و عبارات مرتبط با شادی و غم ، تواضع و تکبر و صبر و جزع به همراه شماره خطبه ، نامه و حکمت استخراج و برمبنای آن توصیه هایی به متربی و مدیران شده است . نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که حضرت علی(ع ) نه تنها شادی را نفی نکرده بلکه روش هایی برای دستیابی به شادی و دوری از غم نیز توصیه کرده ، همچنین آثار تواضع را به متربی گوشزد و مردم را به خطر تکبر و خودبزرگ بینی هشدار میدهند. صبر را نخستین پایه ایمان به حساب میآورند و بیتابی را عامل اندوه مومن معرفی میکنند.
خلاصه ماشینی:
"زندگی انسان در تمام مراحل تحت تأثیر عواطف است و رفتار فردی و اجتماعی او به طریقی متأثر از آنهاست و رفتار کسی که عواطفش به صورت متعادل پرورش یافته ، با رفتار فردی که فقر عاطفی دارد، یکسان نیست و چگونگی رفتار هر کدام متأثر از چگونگی رشد عواطف اوست و علی(ع ) در موارد مختلف و متعدد افراد را از صفات عاطفی نکوهیده مانند غم ، تکبر، جزع پرهیز و تشویق به صفات عاطفی مثبت از جمله شادی، صبر و فروتنی میکنند که این مسأله در تحقیق بهشتی (١٣٧٩) که بیان میکند آنچه باعث آرامش انسان میشود و انسان را با توانایی بیشتر آماده فعالیت میکند شادی است و به همین علت حضرت علی(ع ) به او عنوان فرصت داده است ؛ مرادی (١٣٨٦) که در بررسی روش های ایجاد شادی و بر طرف نمودن غم اشاره میکند به صبر و یقین ، مقاومت در برابر سختیها، اندوه روز نیامده را نخوردن ؛ اکبری (١٣٨٦) که خوشحالی انسان را از توشه ای میداند که برای آخرت آماده کرده ؛ مرزوقی و انارینژاد (١٣٨٦) که صبر را یکی از مهم ترین ویژگیهای عاطفی که سبب رشد افراد میشود عنوان کرده اند؛ همت بناری (١٣٧٩) و سجادی (١٣٧٩) که در معرفی صفات ضداخلاقی کبر را بعد از دنیاپرستی مورد نکوهش حضرت علی(ع ) میدانند؛ الهیارینژاد و نیری (١٣٩٢) که بیان میکنند علی(ع ) برای مقابله با حوادث ناگوار دو نیروی صبر و یقین را معرفی میکند نیز دیده میشود، به علاوه سلامت روانی و عقلانی انسان وابسته به سلامت عاطفی اوست و بسیاری از مشکلات بهداشتی و اختلالات روحی روانی ریشه های عاطفی دارند که این نیز در تحقیقات متعدد تأیید شده است از جمله بین فقر عاطفی و سوء مصرف الکل و دارو (سینگ و مصطفی، ١٩٩٤)؛ بزهکاری (دوکزو لورج ، ١٩٨٩)؛ بیبندوباری جنسی (کدی، ١٩٩٢) و افکار خودکشی (چوکت ، ١٩٩٣) و قائمی، یزدان بخش و امیریان (١٣٩٢) که صبر را به عنوان معمول ترین پاسخ افراد به فشار روانی، اضطراب و افسردگی میدانند."