چکیده:
ایجاد یکپارچگی اقتصادی همانند سازمان همکاری شانگهای ٤، میتواند کشورهای عضو را در مقیاس کوچک تر از جهانی شدن ، برای مواجه با این پدیده آماده کند. عضویت کشورها در سازمان همکاری شانگهای موجب یکپارچگی اقتصادی آن ها و تاثیرگذاریشان در عرصه اقتصاد جهانی شده است به گونه ای که میتوانند معادلات و پارامترهای اقتصادی ملی و بین المللی را تحت تاثیر قرار دهند. از طرف دیگر، یکی از روش های توسعه تجارت خارجی هر کشور، شناخت دقیق پتانسیل های اقتصادی ـ تجاری شرکای تجاری عمده و راه های رساندن حجم و ترکیب تجارت خارجی اعم از صادرات و واردات به سطح مطلوب آن است . بر این اساس ، در این مطالعه برای برآورد پتانسیل تجاری غیرنفتی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای در سال های ٢٠٠٧-٢٠٠٣، از مدل جاذبه استفاده شده و روش پانل دیتا نیز به عنوان مناسب ترین روش برآورد، انتخاب شده است . براساس نتایج به دست آمده ، تولید ناخالص داخلی کشور ایران و کشورهای عضو شانگهای موجب افزایش حجم جریان تجارت غیرنفتی میان ایران و شرکای تجاری عضو این سازمان شده است . در بررسی تاثیر سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک بلوک تجاری، یافته های تحقیق نشان میدهد که علامت ضریب پتانسیل تجاری مثبت بوده و میتواند جریان تجارت غیرنفتی دوجانبه میان ایران و کشورهای عضو شانگهای را به میزان ١٧ درصد افزایش دهد. همچنین براساس نتایج برآورد پتانسیل تجاری به روش جاذبه در سال های مورد بررسی، کشور ایران در تجارت غیرنفتی خود با برخی کشورهای عضو سازمان شانگهای ــ به خصوص سه کشور مهم چین و روسیه و هند ــ به طور کامل از پتانسیل تجاری غیرنفتی خود استفاده نکرده و هنوز ظرفیت بلااستفاده وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
بر این اساس ، در این مطالعه برای برآورد پتانسیل تجاری غیرنفتی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای در سال های ٢٠٠٧-٢٠٠٣، از مدل جاذبه استفاده شده و روش پانل دیتا نیز به عنوان مناسب ترین روش برآورد، انتخاب شده است .
براساس نتایج به دست آمده ، تولید ناخالص داخلی کشور ایران و کشورهای عضو شانگهای موجب افزایش حجم جریان تجارت غیرنفتی میان ایران و شرکای تجاری عضو این سازمان شده است .
در بررسی تأثیر سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک بلوک تجاری، یافته های تحقیق نشان میدهد که علامت ضریب پتانسیل تجاری مثبت بوده و میتواند جریان تجارت غیرنفتی دوجانبه میان ایران و کشورهای عضو شانگهای را به میزان ١٧ درصد افزایش دهد.
همچنین براساس نتایج برآورد پتانسیل تجاری به روش جاذبه در سال های مورد بررسی، کشور ایران در تجارت غیرنفتی خود با برخی کشورهای عضو سازمان شانگهای ــ به خصوص سه کشور مهم چین و روسیه و هند ــ به طور کامل از پتانسیل تجاری غیرنفتی خود استفاده نکرده و هنوز ظرفیت بلااستفاده وجود دارد.
در این تحقیق پتانسیل تجارت غیرنفتی بین ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای با استفاده از روش جاذبه در سال های ٢٠٠٧-٢٠٠٣ برآورد شده است .
(2004), "India’s Global Trade Potential: The Gravity Model Approach", Indian Council for Research on International Economic Relations, Working Paper, no.
(2007); "Greece’s Potential Trade Flows, A Gravity Model Approach", International Advances in Economic Research, vol.
M. (2004); "A Panel Data Analysis of Bangladesh’s Trade: The Gravity Model Approach", The Indian Journal of Economics, issue.