چکیده:
از میان مجموعه داستانهای کهنه و نو محمدعلیجمالزاده، داستان «نمک گندیده» از نظر روایی و شیوة بهکارگیری راوی، از ویژگیهایخاصی برخوردار است که با بهرهگیری از نظریههای دو نظریهپرداز روایتگری، ژنت ووارهول، این ویژگیها قابل بررسی و مطالعة بیشتر است. با توجه به معیارهای ارائهشده توسط ژنت، راوی چند چهرة «نمک گندیده»، آنقدر تغییر سطح و فاصله میدهد که به گزارة وارهول و با توجه به معیارهای او،جنسیت راوی هم تغییر میکند. در جایی صدای راوی زنانه و بخشی دیگر مردانه است و چنینبه نظر میرسد که علاوه بر جمالزاده، بخشی از داستان هم، توسط نویسندهای زننگاشته شده، این در حالی است که میدانیم «نمک گندیده» را جمالزاده نگاشته است کهبا بررسی بیشتر، هدف نویسنده از بهکار گیری این دو نوع متفاوت از راوی مشخص میشود.
خلاصه ماشینی:
جمالزاده و راوی چند چهره ∗ سمیرا ساسانی استادیار زبان و ادبیات انگلیسی ، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران (تاریخ دریافت : ٩٢/٦/٢، تاریخ تصویب : ٩٣/١/١٨) چکیده از میان مجموعه داستانهای کهنه و نو محمدعلی جمالزاده، داستان «نمک گندیده » از نظر روایـی و شیوة به کارگیری راوی ، از ویژگی های خاصی برخـوردار اسـت کـه بـا بهـرهگیـری از نظریـه هـای دو نظریه پرداز روایت گری ، ژنت و وارهول، این ویژگی ها قابل بررسی و مطالعة بیشتر است .
در ابتدا، خواننده گمان مـی کنـد کـه ایـن راوی باید یکی از افراد گروه پنج نفری باشد، اما راوی ، همچون دفعات پیش ، که اگـر یکـی از شخصیت ها در روایت داستان وارد می شد، این نکته را به خواننده اعلام می کرد، چنـین کـاری نکرده و درست بعد از آوردن سخنان کدخدا رمضان، بی مقدمه ، وارد داستان شـده و خـود نیـز یکی از شخصیت های داستان می شـود و بـه «سـطح » داسـتان «درون روایـت » (intradiegetic) می رسد و «رابطه » او با روایت نیز به شکل یکی از شخصیت های داستان، کـه خـود نیـز راوی است ، یعنی به راوی «همگون با روایت » یا homodiegetic بدل می شود.
میزان کنایات به کار رفته خطاب به «مخاطب روایت »: راوی نویسندگان مرد، برای ایجـاد فاصلة بیشتر از این شگرد، که خود به دو گونه است ، استفاده می کنند: اول راویـانی کـه چنـین وانمود می کنند که مخاطب نیز در صحنه داستان و بـه خـصوص در موقعیـت هـای رعـب آور، دوش به دوش راوی است .
" In Narrative Theory Ed. Mieke Bal, Vol. I, London and New York: Routledge.