چکیده:
هدف: هدف این پژوهش رسیدن به چارچوبی از گروه تخصصی و سازمانهای مؤثر مورد نیاز برای نشر کتابهای درسی الکترونیکی دانشگاهی با توجه به ویژگیها و مزایای این نوع کتابهاست. بنابراین شناسایی متخصصان مورد نیاز با اجماع نظر صاحبنظران این حوزه نتیجۀ نهایی این پژوهش خواهد بود. روش: مطالعۀ دلفی با استفاده از ابزار پرسشنامۀ محققساخته در چهار دور انجام گرفت. جامعۀ آماری شامل چهل نفر از صاحبنظران داخلی و خارجی حوزۀ کتاب الکترونیکی، یادگیری الکترونیکی، کتابخانۀ دیجیتالی، آموزش الکترونیکی و نمونهگیری هدفمند بوده است. یافتهها: پژوهش به این نتیجه رسید که از مجموع 48 تخصص معرفیشده در پرسشنامهها و در دورهای متنوع، مهمترین اعضای نهایی گروه تخصصی نشر کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی بهمنظور نشر اصولی و کاربرپسند این کتابها شامل 19 تخصص است که عبارتند از: تولیدکنندگان محتوای تعاملی، فراهمآورندگان محتوای تعاملی، طراح آموزشی، استادان، طراح منابع آموزشی، متخصصان یادگیری الکترونیکی، متخصصان دسترسپذیری، نویسندگان محتوای تعاملی، نویسندگان، تولیدکنندگان نرمافزارهای کتاب الکترونیکی، تولیدکنندگان سختافزارهای کتاب الکترونیکی، متخصصان رسانه، توسعهدهندگان محتوا، تولیدکنندگان کتاب الکترونیکی، متخصصان تعامل انسان - رایانه، ناشر، متخصصان فرهنگ، متخصصان قوانین و مقررات و متخصصان فناوری آموزشی. اصالت و ارزش: بهنظر میرسد با توجه به بررسیهای انجامگرفته، این پژوهش برای نخستین بار به شناسایی اعضای گروه تخصصی نشر کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی پرداخته و تکنیک دلفی نیز بهعنوان شیوۀ جدیدی در حوزۀ مطالعات مربوط به کتابهای الکترونیکی در این پژوهش بهکار برده شده است.
خلاصه ماشینی:
بنابراين پرسش اساسي که اين پژوهش قصـد پاسـخگويي به آن را دارد، عبارتست از اينکه : مهم ترين اعضاي گروه تخصصي به منظـور تشـکيل اتـاق فکـر و نشر کتاب درسي الکترونيکي دانشگاهي به اجماع صاحب نظران چه کساني هستند؟ پژوهشگر به بررسي پايگاه هاي اطلاعاتي امرالـد، سـاينس دايرکـت ، اسـپرينگر، آي اي تـري، تيلـور انـد فرانسـيس ، آکسـفورد اسکولارشـيپ آنلايـن ، سـيج و نظـاير آن و نيـز جسـت وجـو در موتورهاي جست وجوي عمومي براي کسب اطلاعات در زمينۀ پيشينۀ پـژوهش و تکـراري نبـودن آن پرداخت .
در دور اول مطالعۀ دلفي از پرسشنامۀ بدون ساختار (که مهم ترين نوع مطالعه هاي دلفي در دور اول است ) استفاده و از صاحب نظران درخواست شد که بـه فهرسـت تخصـص هـاي مـورد نيـاز بـراي نشـر کتـاب درسـي الکترونيکي دانشگاهي با توجه به نظر و تجربۀ خود، تخصص ها و سازمان هاي مؤثر در نشر مطلوب اين نوع کتاب هـا را اضـافه کننـد.
اين بار پاسخ هاي دور سوم با دور چهارم مقايسه شدند و مؤلفه هايي که به طور مشترک در هـر دو دور فراواني تجمعي اهميت (زياد و بسيار زياد) آنها بالاتر از ٧٠ درصد بود، به عنوان مهـم تـرين اعضاي نهايي گروه تخصصي نشر کتاب درسي الکترونيکي دانشگاهي انتخاب شدند کـه عبارتنـد از: نويسندگان محتواي تعاملي، تأمين کنندگان محتواي تعـاملي، طـراح آموزشـي، اسـتادان ، طـراح منابع آموزشي، متخصصان يادگيري الکترونيکي، متخصصان دسترس پذيري، نويسندگان محتـواي تعــاملي، نويســندگان ٥٥، توليدکننــدگان نــرم افزارهــاي کتــاب الکترونيکــي٥٦، توليدکننــدگان سخت افزارهاي کتاب الکترونيکي، متخصصان رسانه ، توسعه دهندگان محتوا، توليدکنندگان کتاب الکترونيکي، متخصصان تعامل انسان - رايانه ، ناشـر، متخصصـان فرهنـگ ٥٧، متخصصـان قـوانين و مقررات ، متخصصان فناوري آموزشي.