چکیده:
بی شک نهج البلاغه امیرمؤمنان علی(ع) با وجود خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار خود به حق میتواند کتاب راه زندگی بشر باشد و این امر دلیل اهمیت تعمق و تدبر در آن است. از اینرو، با عنایت به اهمیت به کارگیری نظریات علمی در فهم بهتر متن نهج البلاغه، این پژوهش به تحلیل خطبه جهاد براساس فرانقش متنی نظریه نظام مند نقش گرا از منظر ساختار آغازگری پرداخته است. ابتدا تمامی 99 بند آن تجزیه و بخش آغازگر و پایان بخش هر بند مشخص شد. نتایج این بررسی ها نشان داد 70 درصد از بندهای این خطبه با آغازگر مرکب شروع شده و این انتخاب به ایجاد پیوستگی در متن کمک کرده است، به طوری که انتخاب آغازگر در چند بند مبین حفظ و یا امتداد موضوع بوده و در مواردی نیز به کارگیری آغازگری خاص، زمینه فهم و تفسیر بند یا بندهای بعدی را فراهم نموده است. نقش برخی آغازگرها نیز در مشخص کردن مرز بخش های مختلف خطبه و حرکت از یک موضوع به موضوع دیگر بارز است. علاوه بر این موارد، مشخص شد آن حضرت در این خطبه در برخی از بندها از آغازگری استفاده کرده که از دید ایشان می توانسته است نقطه ی شروعی ماندگار، مفید و مهم از پیام باشد. یافته های این پژوهش میتواند دلیلی مستند بر سخنوری بی همتای علی(ع) باشد.
خلاصه ماشینی:
"در نگاهی متفاوت ، این مطالعه قصد دارد از منظر ساختار آغازگری ٦ بر پایه فرانقش متنی نظریه نظام مند نقش گرا به تحلیل خطبه مذکور بپردازد و نشان دهد چگونه انتخاب آغازگرها به ایجاد متنی منسجم انجامیده و باعث شده اند تا: ١- موضوع پیام برخی از بندهای این خطبه در بند(های) دیگر حفظ ٧ شود یا با استفاده از پایان بخش یک بند به عنوان آغازگر بند(های) بعدی به بسط ٨ موضوع انجامد.
بهـنام (١٣٨١: ٧٩-٦١) نیز تـحلیلی زبـان شـناختی از گزیده هایـی از کلام امام علی(ع ) در نهج البلاغه را ارائه نموده و اصول مهم زبان شناسی متن مدار، یعنی پیوستگی متنی و توازن ١ را مدنظر قرار داده و سعی کرده است براساس رویکرد نظام مند نقش گرای هلیدی، حقیقت معنوی عبارت نهج البلاغه که همان روش زیبای سخن گفتن است را در نمونه های سخن حضرت نشان دهد.
اگر با نگاهی فراختر علت انتخاب آغازگر را در بندهای متن که به همدیگر در ایجاد پیوستگی متنی کمک کنند نگاه کنیم ، در یک دید کلی چهار نقش مرتبط به هم را میتوانیم دلیل انتخاب آغازگر در این زمینه در نظر بگیریم : نشان دادن حفظ یا بسط مـوضوع ، تعیین یا تغییر چهارچوب برای تفسیر بند(های) بعدی، نشـان دادن مـرز بخش هـا در یک متـن و نشـان دادن چـیزی که از دید گویـنده نقطـه شروع ماندگار، مهم و مفـید میباشد (تامسون ، ."