چکیده:
تصمیم گیری و ادارهی یک کشور بر پایه ی «مصلحت عمومی»، جان و جوهر سیاست را تشکیل میدهد. زیرا سیاست در اصل عهدهدار ساماندهی امور عمومی و همگانی است . مشاهدهی سیاست و حکومت در کشورهای اسلامی، انسان را به این نتیجه میرساند که یکی از مسائل و آسیب های جدی سیاست و حکومت در اغلب کشورهای مسلمان و از جمله کشور ما ایران؛ کم رنگ بودن و نقصان «فرهنگ سیاسی معطوف به مصلحت عمومی» آن هم در سطح فرمانروایان آن کشورها مـیباشـد. همین موضوع «پروبلم » یا «مساله »ی این پژوهش را تشکیل میدهد. همچنین سیاست و حکومت و بنابراین نوع ساماندهی اجتماع، تحت تاثیر فرهنگ سیاسی مردم و به ویژه فرمانروایان است . بنابراین هر نوع ساماندهی مطلوب اجتماع برای رسیدن به اهداف الهی و انسانی، مستلزم شناخت فرهنـگ سیاسی متناسب و متناظر با نظم سیاسی مطلوب و مورد نظر از طریق دسترسی به آبشخورهای اصلی؛ آن است . تا آن جا که به کشور ما مربوط میشود یکی از ایـن آبشـخورهای اصـلی منشـور شـیعی حکومت یا فرمان امام علی (ع) به مالک اشتر در مورد آداب ملک و تدبیر حکومت است . از ایـن قرار سوال اصلی این پژوهش عبارت است از: مهمترین مولفه های فرهنگ سیاسی مطلوب در فرمان امام علی(ع) به مالک اشتر کدام است ؟ فرضیه ی اصلی این پژوهش نیز از این قرار است : مهمترین مولفه ی فرهنگ سیاسی مطلوب در فرمان امام علی (ع) به مالک اشتر همانا «مصلحت عمومی» است . روش تحقیق این پژوهش نیز توصیفی- تحلیلی میباشد.
خلاصه ماشینی:
از این جا بود که کوشیدیم تا با مراجعه به متون و آبشخورهای اصـلی سـنت اسـلامی آن را مورد بازخوانی مجدد و موشکافانه قرار دهـیم و ببینـیم کـه آیـا مـی تـوان رد پـایی از « فرهنـگ سیاسی معطوف به مصلحت عمومی» را در آن بیابیم ؟ از آن جا که پروبلم و مسأله ی اصـلی ایـن پژوهش در اصل و در درجه ی اول مربوط بـه کشـور خـود مـا ایـران مـی شـود و مـذهب تشـییع بنیانهای اندیشه ، تفکر و همچنین فرهنگ سیاسی ایران را شکل داده است (مصلی نـژاد، ١٣٨٨: ٢٠٤).
از این روسوال اصلی این مقالـه ایـن اسـت کـه :مهمتـرین مولفـه ی فرهنـگ سیاسـی مطلـوب امـام علی(ع ) در فرمان خویش به مالک اشتر کدام است ؟ فرضیه ایـن پـژوهش نیـز عبـارت اسـت از: مهمترین مولفه و عنصر تشکیل دهندهی فرهنگ سیاسی مطلوب فرمان امام علـی (ع ) بـه مالـک اشتر آن هم در سطح فرمانروایان همانا «مصلحت عمومی» است .
بنـابراین فهـم ایـن مسـأله کـه بـر اسـاس منشـور حکـومتی اسـلام شـیعی، فرهنـگ سیاسـی فرمانروایان باید حاوی چه نوع نگرش و منشی نسـبت بـه سیاسـت و حکومـت -کـه متکفـل امـر ساماندهی اجتماع است -باشد، برای ملت و دولتی که راه اصلاح و پیشرفت را در پیش گرفتـه و در صدد در انداختن طرح نو در این زمینه است ، ضـروری اسـت .