چکیده:
در دهه اخیر، مقوله تعادل رقابتی لیگهای حرفهای در رشته اقتصاد ورزش توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. تعادل رقابتی به پیشبینی هواداران در مورد این که چه تیمیبرنده خواهد شد، اطلاق میشود. لیگهای ورزشی برای پویا بودن و باقی ماندن در عرصه رقابت اقتصادی در ورزش، به سطح بهینه ای از تعادل رقابتی نیاز دارند. در این مقاله "تعادل رقابتی قهرمانی" لیگ حرفهای فوتبال ایران و 5 لیگ برتر اروپا (انگلستان، آلمان، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا) مقایسه شد. بدین منظور، دادههای دوره زمانی 2001- 2010 لیگ حرفهای ایران و کشورهای مذکور جمعآوری شد. برای محاسبه تعادل رقابتی در مقاله حاضر از شاخصهای k برتر، ضریب جینی و منحنی لورنز استفاده شد. نتایج نشان داد تعادل رقابتی قهرمانی با استفاده از شاخص"k تیم برتر لیگ"، در لیگ ایران در بهترین وضعیت و در ایتالیا و انگلستان در بدترین حالت خود است. بر اساس ضریب جینی، به ترتیب ایران، آلمان و فرانسه بهترین حالت و کشورهای انگلستان، اسپانیا و ایتالیا وضعیت برابری دارند. وضعیت بهتر تعادل رقابتی لیگ ایران را میتوان به فاصله گرفتن وضعیت فوتبال ایران از حالت دو قطبی و تعادل قدرت بین تیمهای شهرستانی و پایتخت نسبت داد. بنابراین بنظر میرسد لیگ حرفهای ایران پتانسیل مناسبی جهت درآمدزایی و توسعه اقتصادی دارد.
خلاصه ماشینی:
"Competitive balance Brandes& Frank Market Value براندس و فرانک (2006) در تحقیق خود بیان میکنند که معمولا لیگهای حرفهای تمایل دارند به سوی نبود تعادل رقابتی پیش بروند؛ به این دلیل که باشگاههای ثروتمند و دارای منابع مالی بیشتر، به دنبال بازیکنان برتر، با قراردادهای مالی گرانتر هستند.
بررسی اجمالی چهار لیگ دیگر برتر اروپا نیز نشاندهنده تعادل رقابتی پایین در این کشورها است به طوری که در طی10 سال گذشته در ایتالیا تنها سه تیم قهرمان شده اند (اینتر پنج بار، میلان دو و یوونتوس سه مرتبه)، در فرانسه چهار تیم (لیون هفت بار، مارسی یک، بوردو یک و نانس یک مرتبه)، در لیگ اسپانیا سه تیم (رئال مادرید سه بار، بارسلونا پنج بار و والنسیا دو مرتبه)، و در نهایت در لیگ آلمان چهار تیم (بایرن مونیخ شش مرتبه، دورتمند دو بار، اشتوتکارد یک، وولفسبورگ یک و وردربرمن) به مقام قهرمانی دست یافتهاند (14).
لذا هدف این مقاله، بررسی تعادل رقابتی لیگهای برتر فوتبال ایران، اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، آلمان و انگلستان از دریچه قهرمانی با استفاده از شاخص "سه تیم اول لیگ"، ضریب جینی و منحنی لورنز است .
بحث و نتیجهگیری هدف اصلی این مقاله، بررسی تعادل رقابتی لیگهای برتر فوتبال ایران، اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، آلمان و انگلستان از دریچه قهرمانی برای اولین بار در ایران و با استفاده از شاخص "سه تیم اول لیگ"، ضریب جینی و منحنی لورنز است.
بر پایه نتایج به دست آمده از جدول 1 مشاهده میشود که لیگ برتر فوتبال ایران، در زمان 10 ساله که از عمرش میگذرد، دارای بهترین وضعیت تعادل رقابتی است؛ زیرا نسبت به سایر کشورها بیشترین تعداد حضور تیمهای مختلف را در سه تیم برتر لیگ داشته است."