چکیده:
مقاله حاضر تأثیر آزادسازیتجاری بر صادرات و واردات برخی از کشورهای در حال توسعه
منتخب (ازجمله ایران) را با استفاده از روش پویای دادههای پانل مورد بررسی قرار
میدهد. یافتههای تحقیق حاکی از آن است، صادرات دارای رابطه منفی با قیمتهای نسبی
و رابطه مثبت با درآمد جهانی است. همچنین عوارض صادراتی اثر منفی و وقوع آزادسازی
تجاری اثر مثبت بر رشد صادرات دارد. از طرف دیگر، نتایج در معادله تقاضای واردات
حاکی از آن است که کاهش تعرفه وارداتی و متغیر آزادسازی تجاری اثر مثبت و
معنیداری بر رشد واردات کشورهای در حال توسعه بویژه ایران دارد و همچنین متغیرهای
تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و قیمتهای نسبی اثر منفی و معنیداری بر رشد واردات
دارند. نتایج، این فرضیه که حذف انحرافات
تجاری اثر مثبت و قابلملاحظهای بر رشد صادرات و واردات دارد، را تأیید مینماید.
همچنین فرضیه مبنی بر آن که با آزادسازی تجاری، کششهای درآمدی و قیمتی افزایش
مییابد، مورد تأیید قرار میگیرد. کششهای درآمدی بالاتر پس از آزادسازی تجاری،
افزایش در درجه باز بودن تجارتخارجی کشورهای مورد بررسی را نشان میدهد. همچنین
افزایش کششهای قیمتی بعنوان نتیجهای از اصلاحات تجاری مورد تأیید قرار میگیرد.
طبقهبندی JEL:F11, F17, F41, C32, O11 .
خلاصه ماشینی:
"از طرف دیگر، نتایج در معادله تقاضای واردات حاکی از آن است که کاهش تعرفه وارداتی و متغیر آزادسازی تجاری اثر مثبت و معنیداری بر رشد واردات کشورهای در حال توسعه بویژه ایران دارد و همچنین متغیرهای تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و قیمتهای نسبی اثر منفی و معنیداری بر رشد واردات دارند.
در مقاله حاضر ابتدا به طور مختصر به بررسی شواهد تجربی پیرامون موضوع و سپس به معرفی الگوی نظری و تخمین و تجزیه و تحلیل آن با استفاده از دادههای 23 کشور در حال توسعه منتخب[2] طی دوره زمانی 2002-1971 که در آنان آزادسازی تجاری گستردهای صورت گرفته است، میپردازیم.
به عنوان مثال آزادسازی تجاری میتواند کششهای قیمتی و درآمدی تقاضای صادرات را افزایش دهد، این امر حاکی از آن است که تولیدکنندگان میتوانند به آسانی با تغییر در ساختار تسهیلات مالی و تحرک در منابع، عوامل تولید را به سمت بخش قابل تجارت هدایت نمایند.
تخمین و تجزیه و تحلیل در این بخش جهت بررسی اثرات آزادسازی تجاری بر رشد صادرات(معادلات 4و5) مبتنی بر دو نوع از الگوهای دادههای پانل برای 23 کشور طی دوره زمانی(2002-1972) میپردازیم.
جهت بررسی اثر آزادسازی تجاری روی عملکرد واردات و همچنین تحلیل رفتار کششهای تقاضای واردات در طول دوره اصلاحات تجاری، روشهای متعددی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
جدول 6- مقایسه اثرات آزادسازی تجاری بر رشد صادرات و رشد واردات [به تصویر صفحه مراجعه شود] جمعبندی و ملاحظات این مطالعه در قالب متدهای جامع و سیستماتیک، توابع رشد صادرات و واردات را برای گروهی از کشورهای در حال توسعه منتخب مورد بررسی قرار میدهد."