چکیده:
دریاچه ی ارومیه بزرگ ترین دریاچه ی ایران و دومین دریاچه ی شور جهان به شمار می رود. این زیست بوم دربرگیرنده ی تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری می باشد. دریاچه ی ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده و از اهمیت اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی بسزایی برای ساکنین منطقه برخوردار است . متاسفانه در سال های اخیر به علت مشکلات مختلف و پیچیده ، تراز آب دریاچه به شدت کاهش یافته و ادامه ی حیات دریاچه به مخاطره افتاده است چنانچه طی ١٠ سال اخیر حدود نیمی از مساحت دریاچه به دشت های نمک تبدیل شده است . پژوهش های بسیاری در حوضه ی آبریز ارومیه انجام شده ولی اکثر آن ها از مدل سازی پویایی حوضه ی آبریز به عنوان یک سیستم ، در افق درازمدت عاجز می باشند. در این مقاله در راستای تبیین بحران دریاچه ارومیه به تبیین عوامل موثر در کاهش تراز آب دریاچه ی ارومیه پرداخته شده است . علاوه بر این ، مدل شبیه سازی حوضه ی آبریز دریاچه با استفاده از رویکرد r پویایی شناسی سیستم ها توسعه داده شده است . مدل توسعه داده شده از طریق مقایسه با داده های تاریخی اعتبارسنجی شده و نتایج شبیه سازی نشان دهنده ی دقت بالای مدل (حدود ٩٧%) می باشد. سه سیاست برای افزایش دبی ورودی و تراز آبی دریاچه پیشنهاد و مورد ارزیابی قرار گرفته است . نتایج نشان دهنده ی آن است که سیاست ایران ترکیبی اثربخشی بیشتری نسبت به دو سیاست دیگر دارد. همچنین پس از اعمال سیاست های پیشنهادی ، پیش بینی برای حجم دریاچه تا سال ١٤٠٥ براساس مدل پیشنهادی صورت گرفته است .
خلاصه ماشینی:
وی نشان داد که علاوه بر تأثیر طرح های عمرانی و سدسازی بر روی رودخانه های این حوضه ، عوامل دیگری مانند کاهش بارش ، کاهش جریان رودخانه ها ، افزایش درجه ی حرارت و در پی آن افزایش تبخیر از سطح آب ، خشک سالی های اخیر، افزایش برداشت از منابع آب سطحی و زیرزمینی جهت مصارف گوناگون درجدول (١): مروری بر پژوهش های صورت گرفته هدف روش مدلسازی کاربرد مدل مقاله مرجع مدیریت آب شهری، پیش بینی پویایی شناسی سیستم شهر تبریز ضرغامی و اکبریه [٢٨] شناسایی عوامل اصلی کاهش تراز آب پویایی شناسی سیستم دریاچه ارومیه حسن زاده و همکاران [٣] مدیریت بحران در هنگام زلزله پویایی شناسی سیستم شهرستان بم باقری و همکاران [٢٧] پیش بینی تأثیر سیاست های دولت چین پویایی شناسی سیستم دریاچه ارهای گو و همکاران [١٦] بررسی روند وقوع سیل پویایی شناسی سیستم رودخانه کارون جلالی و همکاران [١٨] مدیریت حوضه آبریززایندهرود پویایی شناسی سیستم زایندهرود مدنی و مارینو [٢٦] شبیه سازی سد اسفان در حوضه آبریز نیل برای تخصیص بهینه آب به پویایی شناسی سیستم رود نیل سیمونویچ و همکاران [١٥] کشاورزی تحت سناریوهای مختلف شناسایی تأثیر افزایش جمعیت بر تراز آب دریاچه و اکوسیستم پیرامون آن پویایی شناسی سیستم دریاچه ارومیه لیو و همکاران [٢١] مدیریت بهینه منابع آب در حوضه آبریز سان جوآن در ایالاتمتحده پویایی شناسی سیستم حوضه جآوبآرینز سان ایورز [١٩] روند تغییرات بیلان آب در آینده، تأثیر سناریوهای مدیریتی ، مدیریت تقاضا پویایی شناسی سیستم آب شهر تهران صلویتبار و همکاران [٨] در حوضه ی مدیریت منابع آب با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم این حوضه به خصوص در بخش کشاورزی ، صنعت و آبزی پروری نیز این کاهش مؤثر بوده اند.
پی نوشت 1 Artemia 2 Ecological 3 System Dynamics 4 Forrester 5 Sterman 6 Ford 7 Palmer 8 Simonovic 9 Fletcher 10 Guo 11 Erhai 12 Skebede 13 Tana 14 San Juan 15 Ewers 16 Mc Bean 17 Liu 18 Dynamo 19 Marino ٢٠ Hydrography یا آبنگاری شاخه ای از علوم نقشه برداری می باشد که پیرامون تهیه ی نقشه و دادههای مکانی از ژرفای آبها بحث می کند.