چکیده:
با گذشت بیش از سه دهه از شروع اجرای طرحهای هادی در نواحی روستایی کشور و اندوختن تجربه، لازم است بدانیم که اجرای اینگونه طرحها چه نتایج و پیامدهایی را برای جامعه روستایی کشور به همراه داشته است. این پژوهش، ارزیابی میزان رضایتمندی روستاییان از نتایج طرحهای هادی روستایی را در شهرستان خواف مورد توجه قرار داده است. روش تحقیق در این مطالعه، توصیفی- تحلیلی است که بخش عمدهای از دادههای آن بر اساس مطالعات میدانی، از طریق پرسشنامه با حجم نمونه 253 نفر در 10 سکونتگاه روستایی که از اجرای طرح هادی آنها 10 سال میگذرد، صورت گرفته است. روایی صوری پرسشنامه توسط کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با انجام پیش آزمون و تحلیل دادههای پرسشنامه مذکور و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (850/0) مورد تأیید قرار گرفت. یافتههای تحقیق نشان میدهد که کاربریهای پیشنهادی در طرحهای هادی از نظر تناسب با نیازهای جوامع روستایی، فقط با نیازهای کالبدی همخوانی دارد و مقدار آماره t برای بعد کالبدی در روستا برابر با 153/15 هست، پس با اطمینان 95 درصد میتوان گفت که در زمینه شاخصهای کالبدی، روستاییان بیشترین اظهار رضایت را از اجرای طرح کاربریهای پیشنهادی داشتهاند. در مقابل نیز مقدار آماره t برای بعد اجتماعی برابر با 344/8- هست که نشان میدهد به شاخصهای اجتماعی در تهیه و اجرای طرحهای هادی توجه چندانی نشده و مردم در این زمینه کمترین میزان رضایت را داشتهاند.با گذشت بیش از سه دهه از شروع اجرای طرحهای هادی در نواحی روستایی کشور و انـدوختن تجربه ، لازم است بدانیم که اجرای این گونه طرحها چه نتایج و پیامـدهایی را بـرای جامعـه روسـتایی کشور به همراه داشته است . این پژوهش ، ارزیابی میزان رضایتمندی روستاییان از نتایج طرحهای هادی روستایی را در شهرستان خواف مورد توجه قرار داده است . روش تحقیق در ایـن مطالعـه ، توصـیفی- تحلیلی است که بخش عمدهای از دادههای آن بر اساس مطالعات میدانی، از طریق پرسشنامه با حجـم نمونه ٢٥٣ نفر در ١٠ سکونتگاه روستایی که از اجرای طرح هادی آنها ١٠ سال مـیگـذرد، صـورت گرفته است . روایی صوری پرسشنامه توسط کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت و پایـایی آن بـا انجـام پیش آزمون و تحلیل دادههای پرسشنامه مذکور و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (٠.٨٥٠) مورد تأیید قرار گرفت . یافته های تحقیق نشان میدهد که کاربریهای پیشنهادی در طرحهای هادی از نظر تناسب با نیازهای جوامع روستایی، فقط با نیازهای کالبدی همخوانی دارد و مقدار آماره t برای بعد کالبدی در روستا برابر با ١٥.١٥٣ هست ، پس با اطمینان ٩٥ درصد میتـوان گفـت کـه در زمینـه شـاخص هـای کالبدی، روستاییان بیش ترین اظهار رضایت را از اجرای طرح کاربریهای پیشنهادی داشته اند. در مقابل نیز مقدار آماره t برای بعد اجتماعی برابر با ٨.٣٤٤- هست که نشان میدهد به شاخص های اجتمـاعی در تهیه و اجرای طرحهای هادی توجه چندانی نشده و مردم در این زمینه کمترین میـزان رضـایت را داشته اند.
خلاصه ماشینی:
"با ارزیابی نتایج اجرای این طرحها از دیدگاه روستاییان، میتوان نسبت به نیازهای روستاییان و نیز نقاط ضعف و قوت این طرحها بعـد از اجرای آنها آگاهی یافته و از نتایج آن در برنامه ریزی آینده مدد گرفته شود تا بـر میـزان رضایتمندی جوامع روستایی از عملکرد آنها در طرحهای بـازنگری افـزوده گـردد، لـذا در فرآیند اجرایی شدن طرح مصوب که بعد از تهیه طرحهـای هـادی روسـتایی و جـا نمـایی کاربریهای مختلف در آنها صورت میگیرد، توجه به بحث نیازها نیز بـه عنـوان یکـی از مراحل اساسی فرآیندهای مذکور به شـمار مـیرود و کـاربرد آن ضـمن اصـلاح خطاهـای اجرایی طرح، به کاهش خطاهای برنامه ریزی و در نهایت به رضایتمندی جوامع کـه هـدف نهایی طرح نیز هست ، منجر میگردد.
در همـین راسـتا، سؤال اساسی تحقیق حاضر این هست که : کـاربریهـای پیشـنهادی در طـرحهـای هـادی روستایی به چه میزان با نیازهای جامعه روستایی همخوانی داشـته و رضـایت روسـتاییان را در پی داشته است ؟ پیشینه تحقیق تاکنون طرحهای هادی روستایی عمدتا بر اساس الگوی برنامه ریزی طرح جامع تهیـه و اجرا شده و در زمینه تهیه این طرحها کمتر به نیازهای جوامع ذی نفع توجه گردیده اسـت ؛ لذا در حال حاضر که این طرحها با نارساییهایی مواجه شده، موضـوع مشـارکت مـردم و توجه به نیازهای جوامع مورد توجه قرارگرفته است ، اما تحقیقات زیـادی بـا ایـن موضـوع صورت نپذیرفته و فقط در برخی تحقیقات به این موضوع به شـکل نیازسـنجی از سـاکنان نواحی روستایی اشاره گردیده است : شارع پور (١٣٧٠)، در پایاننامه خود به ارزیابی «اثـرات اقتصـادی و اجتمـاعی اجـرای طرح بهسازی روستایی در روستاهای استان آذربایجـان شـرقی» پرداختـه اسـت و عـواملی چون عدم شناسایی خوب نیازهای اولیه روستاییان توسط طرح، طولانی شدن مـدت اجـرا، محدود شدن مشارکت روستاییان به کمک مالی آنها و ناهماهنگی بین افراد دسـت انـدرکار طرح را مهم ترین علل ناکامی این طرحها معرفی میکند."