چکیده:
مدیریت بهینه منابع آبی و حفظ و ارتقای کیفیت آنها نیازمند وجود اطلاعات در زمینه موقعیت ، مقـدار و پـراکنش فاکتورهـای شیمیایی آب در یک منطقه جغرافیایی معین می باشد. تغییر کیفیت آب های زیرزمینی و شور شدن منابع آب در حال حاضر خطری بزرگ در راه توسعه کشاورزی کشور بخصوص در اراضی خشک می باشد. این تحقیق در دشـت ارسـنجان در شـمال شـرق اسـتان فارس صورت گرفته و هدف از آن مطالعه تغییرات کیفـی ومکـانی خـصوصیات آبهـای زیرزمینـی از نظـر پارامترهـای EC،PH ، ++NO3 و TDS و پهنه بندی آبهای زیرزمینی منطقه جهت مصارف شرب و کشاورزی می باشد. نتایج نشان داد کـه مقـدار EC و TDS از شمال غرب دشت به سمت جنوب و جنوب شرق در حال افزایش است . در حالیکه مقدار ++NO3 از جنوب و جنـوب شرق به سمت شمال غرب در افزایش می باشد. علاوه بر این نتایج نشان داد که از نظر شرب، آب های زیـر زمینـی منطقـه براسـاس دیاگرام شولر در چهار گروه خوب (١٧ درصد)، قابل قبول (٤٨.٢٢ درصد)، نامناسب (٣١.٧١ درصد) و بد (٣.٠٧ درصـد) و ازنظـر کیفیت ، جهت استفاده در کشاورزی در چهار کلاس خوب (١٤.٥ درصـد)، قابـل قبـول (٦٦.١٤) مـشکوک (١٥.٧١ درصـد) و بـد (٣.٦٥ درصد) قرار می گیرند. همچنین نتـایج نـشان داد کـه از نظـر درجـه ایجـاد مـشکل در اسـتفاده از آب هـای زیـر زمینـی در کشاورزی بیش از ٧٥% درصد آب های زیر زمینی دشت ارسنجان دارای مشکل کم تا متوسط هستند.
خلاصه ماشینی:
"نتایج - نتایج مربوط به پهنه بندی نقشه کیفیت آب زیر زمینی از نظر شرب شکل ٢ و ٣ به ترتیب نقشه تغییرات PH و نقشه هم PH و جدول ١ مساحت مربـوط بـه هـر یـک از طبقـات PH آب های زیرزمینی دشت ارسنجان را نشان می دهند.
شکل ١٠- نقشه کیفیت آبهای زیر زمینی دشت ارسنجان بر اساس دیاگرام شولر و جدول٥ مساحت مربوط به هر طبقه را نشان می دهد.
نقشه کیفیت آبهای زیر زمینی دشت ارسنجان از نظر شرب بر اساس دیاگرام شولر جدول شماره ٥.
نتایج مربوط به پهنه بندی نقشه کیفیت آب زیر زمینی از نظر آبیاری اشکال ١١ ، ١٢ و ١٣ به ترتیب نقشه کیفیت آب جهت آبیـاری براسـاس پارامترهـای EC ،TDS و ++NO3 را بـا استفاده از روش دانشگاه کالیفرنیا از نظر درجه ایجاد مشکل نشان می دهنـد.
نقشه طبقه بندی آبهای زیر زمینی دشت ارسنجان از نظر TDS از نظر درجه ایجاد مشکل شکل شماره ١٣.
نقشه طبقه بندی آبهای زیر زمینی دشت ارسنجان از نظر نیترات از نظر درجه ایجاد مشکل جدول شماره ٦.
از آنجایی که مقدار توصیه شده نیتـرات در آب هـای شرب حداکثر ٥٠ میلی گرم در لیتر می باشد (مهـدوی، ١٣٨٤ و حبیبـی ، ١٣٨٥)، لـذا چـون مقـادیر حـداکثر نیتـرات در منطقه مورد مطالعه براساس نقشه تهیه شده نیترات برابر با ٣٢ میلی گرم در لیتر و میزان حداقل آن برابر بـا ١٧ میلـی گـرم در لیتر می باشد، لذا محدودیتی از نظر نیترات جهت شرب وجود ندارد و آبهای زیر زمینی منطقه جهت شـرب از لحـاظ نیترات مطلوب می باشند."