چکیده:
کشاورزی، فعالیتی سرشار از مخاطره است. در این فعالیت انواع مخاطرات طبیعی، اجتماعی و اقتصادی دستبهدست هم داده و مجموعه شکننده و آسیبپذیری برای تولیدکنندگان فراهم کرده است. حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی در برابر نوسانات درآمدی، نقش مهمی در افزایش انگیزه و تولید دارد. دولتها جهت حمایت از تولیدکنندگان این بخش، سیاستها و برنامههایی را طراحی میکنند که بیمه عملکرد محصول یکی از آنهاست. بیمه محصولات کشاورزی، عملکرد محصول را در برابر خسارت وارد شده به کشاورز مورد حمایت قرار میدهد و از نوسانهای درآمدی کشاورزان جلوگیری میکند. در این مطالعه تلاش شده است تا مشارکت کشاورزان شهرستان قائمشهر در طرح بیمه عملکردی برنج مدلسازی گردد. برای این منظور، با استفاده از روش برنامهریزی ریاضی مثبت، رفتار کشاورزان جهت مشارکت در طرح بیمه محصول برنج و ارزیابی پیامدهای این مشارکت بررسی شده است. دادههای مورد نیاز از طریق پرسشنامه برای سه سال زراعی 1392-1390جمعآوری شدهاند. بر اساس نتایج این مطالعه با معرفی بیمه محصول برنج به کشاورزان، مزارع نماینده در طرح بیمه محصول برنج مشارکت نمودهاند. افزایش سطح زیرکشت برنج و بازده ناخالص مزارع از پیامدهای این مشارکت بوده است. از طرف دیگر کاهش حمایت دولت از حقبیمه، تأثیر منفی بر روند افزایش سطح زیرکشت برنج و بازده ناخالص مزارع نمونه داشته است.
خلاصه ماشینی:
"t: Αx ≤ b (12) x xun › xin (13) xin ≤ b‹ δ (14) x ≤ b‹ (1 − δ) (15) un - x: سطح زیرکشت محصولات برنج ، گندم، جو، سـویا، کلـزا، ذرت علوفـه ای و شبدر در مزرعه ؛ - d و q : پارامترهای تابع هزینه درجه دوم؛ Quadratic Mix Integer Formulation - φ : ضــریب ریســک گریــزی مزرعــه اســت کــه در ایــن تحقیــق از ضــرایب ریسک گریزی مزارع در مطالعات پیشین استفاده میشود؛ GMi′n و ′GM: ارزش بازده ناخالص انتظاری برای محصول برنج در حالت بـا و un - بدون بیمه است ؛ - متغیر x : به دو متغیر xin و xun تقسیم شده است که به ترتیب به مقـدار زمینـی از محصول برنج که با و بدون بیمه کاشته میشوند، اشاره دارد؛ - in∑ و un∑ : ماتریس های واریانس کوواریانس بازده ناخالص فعالیت کشت برنج در حالت با و بدون بیمه میباشند.
٥٩ همانطور که در جدول ٣ میتوان ملاحظه کرد، برای گروه کوچک وقتی که حمایت دولت ٢٥٪ کاهش مییابد یعنی حق بیمه ای که کشاورز برای یک هکتار گندم بایـد پرداخت کند تا در طرح بیمه شرکت کند برابر با ٢١٢٠٠٠ ریال شود، کشاورز دیگر محصول برنج خود را بیمه نمیکند و سطح زیرکشت محصولات و بازده ناخـالص زارع به سال پایه برمیگردد.
برای گروه متوسط همانطور که در جدول ٤ مشخص است ، وقتی که حمایت دولت ٢٥٪ کاهش مییابد یعنی حق بیمـه ای کـه کشـاورز بـرای یـک هکتـار گنـدم بایـد پرداخت کند تا در طرح بیمه شرکت کند برابـر بـا ٢١٢٠٠٠ ریـال شـود، کشـاورز همچنان محصول برنج خود را بیمه میکند و در طرح مشارکت میکند."