چکیده:
تصریح برخی از روایات مشهور میان عرف خاص و عام آن است که امام زمانع در روز جمعه ظهور می کند؛ اما روایاتی دیگری نیز هست که صراحت در ظهور آن حضرت در روز شنبه دارد. پرسش این است که کدام یک از این دو دسته از روایات معتبر است ؟ بررسی های انجامشده در این مقاله نشان می دهد که علی رغم شهرت روز جمعه ، براساس اسناد، امکان تحقق ظهور در روز شنبه بیشتر است ، در عین حال که می توان میان این دو دسته از روایات را به نوعی جمع کـرد. ایـن مقالـه بـا روش تحلیلی توصیفی و تتبع در همه روایات بیانگر روز ظهور و اعتبارسنجی سندی و متنی آنها توانسـته میان این دو دسته از روایات را جمع کند، به گونه ای که می توان ادعا کرد روز جمعه روز ظهور برای خواص و روز شنبه روز ظهور برای عموم مردم است .
خلاصه ماشینی:
"(خویی ، ١٤١٠ق ، ج ١١، ص ٢٢٤) و از طرفی با توجه به اینکه ابوبصیر در سال ١٥٠ قمری (نجاشی ، ١٣٦٥ش ، ج ٤٨، ص ١) پــیش از شــهادت امــام موســی بــن جعفــرع در ســال ١٨٣ قمــری (طبرسی ، ١٣٩٠ق ، ص ٢٩٤ و ١٤٢٢ق ، ٩٦) وفات کرده است ، به نظر می رسد روایـت علی بن ابی حمزه از ابوبصیر، پیش از شهادت امام موسی بن جعفرع باشد؛ بنابراین ، ضعف روایت اول جبران شده و در شمار روایات معتبر قرار می گیرد.
کتبی که فقط روایت روز شنبه را نقل کرده اند؛ تعداد کتب این دسته ، یازده کتاب از نه شخصیت است که عبارت اند از: تاج الموالیـد(١٤٢٢ق [ب ]، ص ١١٥) و إعـ̂Oم الوری بأع̂Oم الهدی(١٤٢٢ق [الف ]، ص ٤٥٩) تألیف طبرسـی (متـوفی ٥٤٨ق )، العـدد القویلإ(١٤٠٨ق ، ص ٦٥) اثر رضی الدین حلی برادر علامه حلی (متـوفی ٧٠٣ق )، وافـی (١٤٠٦ق ، ج ٢، ص ٤٦٣) اثر مرحـوم فـیض کاشـانی (متـوفی ١٠٩١ق )، حلیـلإ الأبـرار (١٤١١ق ، ج ٦، ص ٢٩٧) اثر سید هاشم بحرانی (متوفی ١١٠٧ق )، م̂Oذ الأخیار(١٤٠٦ق ، ج ٧، ص ١٧٤) اثر علامه مجلسی صاحب بحار ا́Oنـوار، ریـاض الأبـرار(١٤٢٧ق ، ج ٣، ص ١٧٩) اثر نعمت الله جزائری (متوفی ١١١٢ق )، اخبار الدول(بی تا، ج ١، ص ٣٥٤) اثـر احمد بن یوسف قرمانی ، البرهان فی ع̂Oمات مهدی آخر الزمان(١٣٩٩ق ، ص ٥٧٦) اثر متقی هندی (متوفی ٩٧٥ق )، کشف الغملإ فی معرفلإ الأئملإ(١٤٠٥ق ، ج ٢، ص ٤٦٢) اثـر علی بن عیسی اربلی (متوفی ٦٩٣ق ) و کشف ا́Oستار عن وجه الغائب عن ا́Oبصار(بی تا، ص ٢٢٣) تألیف میرزا حسین نوری (متوفی ١٣٢٠ق )."