چکیده:
نویسندهء مقاله سعی کرده تا همهء شواهد موجود در مورد وجود کتابخانه در امپراطوری عثمانی در قرون وسطی را بررسی کند و شواهد مربوط به کم و کیف کتابخانهها در عصر عثمان قاضی،اورخان قاضی،مراد اول،بایزید اول،محمد اول،مراد دوم و محمد دوم را ارائه دهد.نتایج مطالعه نشان میدهد که کتابخانههای این دوره از تاریخ عثمانی،معدود،کوچک و معمولا فاقد کتابدار بودهاند.اکثر قریب به اتفاق آنها وقف دانشگاه یا مسجد میشدند و از جمله علل توسعهء ناکافی کتابخانهها نبود زیرساخت آموزشی در قلمرو عثمانی بویژه در سرزمینهایی بوده که عثمانیها از ممالک غیر اسلای تصرف میکردند.
خلاصه ماشینی:
"تأسیس شده باشد یا هیچ اشارهای به آنها وجود ندارد.
دانشمند نام برده که خود بیانگر این نکته است که طبقهء دانشمندان هنوز تشکل
اینکه خود عثمان قاضی نیز هیچ کتابی نداشته است3.
این شهرها تأسیس شده بودند،کتابخانههایی دایر کرده است5.
حسابداری این مؤسسات هیچ اشارهای به یک کتابخانه یا کتابدار نکردهاند و در
دانشمندان طبیعتا چنین پنداشتهاند که این مؤسسات عثمانی نیز درست همانند
زیرساخت آموزشی تعجبآور نیست که در این مراحل ابتدایی اشارهای به کتابخانهها نشده است.
در این دوران،دانشمندان عثمانی خود شروع به نوشتن کتاب و تفسیر دربارهء
عثمانی نظیر بورسه و ادرنه نیز به تدریج بهعنوان مراکز جدید علوم اسلامی در
شده است:یازده نفر از آنان درون قلمرو عثمانی تحصیل نموده بودند و هشت تن
حاکی از آن است که هرچند شغلی برای کتابدار در اسناد مربوط به تأسیس مؤسسه در نظر گرفته نشده بوده است،اما این کمبود را از طریق پرداخت مقداری پول از
دومی نیز یک کتابخانهء مسجد بود که توسط فضل الله پاشا تأسیس شد و کتابداری با
اسحاق بیگ دایر شد که اولین کتابخانهء عثمانی تأسیس شده در ناحیهای است که
بهترین کتابخانهء این دوره که اطلاعات زیادی دربارهء آن در دست است
کتب عربی در نظر گرفته شده برای دانشگاه بهعنوان متون درسی و کتب ترکی که به
کتابها با این شرط وقف شدهاند که از مسجد یا دانشگاه خارج نشوند33.
به نظر میرسد عموربیگ در این سند مرام اصلی خود را عوض کرده و کتابها
دو کتابخانهء دیگر که در این دوره تأسیس شدهاند،توسط عثمان نوری
H. Ayverdi) اشکوبی را برای دانشگاه تأسیس شده توسط سلیمان پاشا،پسر"