چکیده:
میان رشتهگرایی، علامتی از بحران رویکردهای سنتی به علم ورزی و مدلهای متعارف برنامهریزی آموزشی ودرسی و ساختارهای معمول دپارتمانها وتخصصهای دانشگاهی است. هدف از این مقاله، شناخت زمینههای پیدایی وبرآمدن میان رشتهای شدن، پیشرانهای آن، ظرفیتها ومحدودیتها و آسیب پذیریها، و سرانجام الزامات وبایستههای آن با تأکید بر برنامهریزی آموزش عالی است. روش تحقیق فراتحلیل کیفی تحقیقات قبلی به منظور افق گشایی برای فعالیتها و برنامههای دانشگاه وآموزش عالی در ایران به کار رفته است. هشت دسته عوامل مؤثر به شرح 1. تحولات ساختی – کارکردی در علم، 2. تحولات کلان پارادیمی، 3. تحولات فناوری اطلاعات وارتباطات، 4. تحولات انتظارات بیرونی از علم، 5. تحولات ناشی از کشش تقاضا، 6. عامل جهانی شدن، 7. تحولات نهادی و 8. عامل فناوری شناسایی شد. ظرفیتها و محدودیتهای هر یک از رویکردهای رشتهای و میان رشتهای هم سنجی شد. علم جلودار سرحدی، علمی پیشرو در کرانهای نوپدید دانش بشری، رهیافتی پیشرو برای توسعه جهان اجتماعی با مرجعیت علم است و بدون پارادایم میان رشتهای و رویکرد شبکهای قابل پی جویی نیست. با وجود کاراییهای فراوان فعالیت میان رشتهای به دلیل معرضها و آسیبپذیریها، لازم است در این فعالیتها احتیاط کرد. هفت گروه از بایستههای راهبردی فعالیتهای آموزشی و پژوهشی میان رشتهای به همراه ساز وکارهای اجرایی به دست آمد. میان رشتهای شدن مستلزم رویکرد فلسفۀ علم پیچیدهای است که تمایزات علم را با تشابهاتشان تألیف میکند.
خلاصه ماشینی:
Moduria Kamaraj University جدول١: عوامل مؤثر بر برنامه ریزی آموزشی در چشم انداز میان رشته گرایی ردیف عامل نوع عامل 1 موج سوم علم ساختار درختی در طبقه بندی علم ساختار شبکه ای علم علم سبک ٢ ظهور مفهوم علم بزرگ مزیت انباشتی در علم اقتصاد دانش مرکززدایی از دانش تولید دانش ، دیگر یک فرایند خطی نیست الگوهای اقتصادی یا شبه اقتصادی برای توضیح علم فرایند اجتماعی علم مفهوم "مبادله " در اجتماع علمی اجتماع علمی فراسوی مرزهای تخصصی ضرورت فائق آمدن بر بیگانگی کریدورهای تخصصی ضرورت فائق آمدن بر بیگانگی اجتماع علمی از هم واز جامعه برهم افزایی تحولات ساختی –کارکردی در علم 2 نگاه کل گرا، «کلیت »گرایی نگاه سیستمی- شبکه ای تفکر شبکه ای و ضرورت همگرایی چشم انداز ترکیبی یگانه نگاه یکپارچه مفهوم پیچیدگی وفوق پیچیدگی تحولات کلان پارادیمی 3 خلاقیت و فناوری اطلاعات تحولات فناوری اطلاعات وارتباطات 4 تناسب و ثمربخشی و پاسخگویی نهادهای علمی دانش حساس به زمینه ظهور دانش کارآفرین ضرورت بیش از پیش اثربخشی مواجهه با مسائل نوپدید قابلیت انعطاف ودرجۀ تنوع تحولات انتظارات بیرونی از علم 5 تقاضاهای بازاری و اجتماعی تحولات ناشی از کشش تقاضا 6 فرایندهای جهانی شدن و بین المللی شدن در علم عامل جهانی شدن 7 تکثر وتنوع نهادها ،سازمانها وکنشگران علمی ارتباط علم با انواع نهادها وپارادایم های مختلف اجتماعی واقتصادی وفرهنگی وسیاسی ظهور صنعت - بازار دانش چرخش سه جانبه یا چند جانبه بحرانی شدن مرزهای رشته ای و سازمانی و ملی تحولات نهادی 8 فناوری و نقش فرابخشی آن عامل فناوری روندهای جاری دنیا نیز با این یافته های نظری همداستان است .