چکیده:
رفتاری که ما آدمیان با حیوانات داریم موضوع شاخه ای از اخلاق کـاربردی اسـت که آن را اخلاق حیوانات مینامند. در اخلاق حیوانات رویکردهـای گونـاگونی وجـود دارد: رویکرد تحلیلی، رویکرد قاره ای، رویکرد پراگماتیسـتی و رویکـرد الاهیـاتی. از سوی دیگر فیلسوفان اخلاق نظریه های کلاسیک اخلاق را در این حوزه به کار گرفتـه و در خصوص حیوانات موضع گیری کرده اند. در یک تقسیم بندی کلی ایـن نظریـات در دو دسته جای میگیرند: (١) نظریه های مسـتقیم (٢) نظریـه هـای غیـر مسـتقیم . ذیـل نظریه های غیر مستقیم ، نظریه های کانتی و قرارداد اجتماعی قرار میگیرند و نظریه هـای مستقیم خود به دو دسته تقسیم میشوند: نظریه های قائل به برابری انسـان و حیوانـات و نظریه های قائل به عدم برابری. پژوهشگر حوزه اخلاق حیوانات با آگاهی از رویکردهـا و نظریه های موجود، آن ها را در موضوعات جزییتر این حوزه -همچـون آزمـایش بـر روی حیوانات ، استفاده از آن ها در باغ وحش ها و سیرکها و ...- به کـار خواهـد بـرد. نوشتار حاضر در پی آن است که چارچوب های اصلی شاخه اخلاق حیوانات را به اجمال معرفی و پیشنهادی در مورد بهترین رویکرد برای جامعه ایران ارایه نماید.
How we treat animals is a subject of one branch of applied ethics
called animal ethics. There are several approaches in animal ethics:
analytic, continental, pragmatic and theological. On the other hand,
ethicists have applied classic theories of ethics in this field and have
taken up a position on animals. These theories are placed on two
groups: (1) direct theories, (2) indirect theories. Kantianism and social
contract are samples of indirect theories. Direct theories divided into
two groups: theories believe in equality of animals and human beings,
and theories believe in inequality. Researcher in ethics that aware of
these approaches and theories applies them in particular subjects - like
experiment on animals, using them in zoos and circuses,… This essay
intends to introduce these main frames in animal ethics, and suggests
the best approach for society of Iran.
خلاصه ماشینی:
"). لینزی میگوید این نوع نگاه به طبیعت ، نتیجه نوع تفسیری است که آدمیان از مسیحیت کرده اند و مقتضای خود مسیحیت نیست ، لذا میتوان با تفسیری دیگر از متون مقدس مبنایی برای دفاع از حیوانات فراهم آورد(کمرر، ٢٠٠٦ م .
قاضی عبد الجبار سپس بحث را درباره اموری همچون استفاده حیوانات برای سواری و حمل بار طرح کرده و آراء گونـاگون را در ایـن خصـوص بـه بحـث گذاشته و قایل میشود که در این جـا نیـز بـرای حیوانـات عـوض هسـت (عبـد الجبارالاسد آبادی ).
موجودی کـه از توانـایی اندیشه و کسب آراء و عقاید فردی و اجتماعی برخـوردار باشـد و خـوب و بـد اخلاقی را درک کند و در قیامت محشور شود -آنچنان که مفسران بزرگی چـون علامه طباطبایی بدان باور دارند- جایگاه و حقوق اخلاقی اش چگونه خواهد بـود؟ آیا با موجودی این چنین ، میتوان همچون اشیای بیجان رفتار کرد و هیچ منزلت اخلاقیای -آنچنان که رنه دکارت اعتقاد داشت - بـرایش قایـل نبـود؟ چنانچـه بخواهیم اصل بیطرفی ٢٥ را در اخلاق رعایت کنـیم بایـد حقـوق اخلاقـی بسـیار نزدیک به آدمیان برای آنها قائل شویم .
). نتیجه گیری هر چند پاره ای از نظریاتی که در این نوشـتار مـورد بحـث قـرار گرفتنـد، میتوانند مبنایی کارآمد برای تأمین رفاه و آسایش حیوانات فراهم آورند، اما بـه دو دلیل رویکرد دینی -و به طور خاص رویکرد اسلامی- میتواند برای جامعه مـا مفیدتر باشد: اول آن که جامعه ما جامعه ای است بـا گـرایش هـای دینـی و ایـن آموزه ها در آن مؤثرتر است و از سویی اخلاق دانشی کاربردی است و غـرض از نظریه پردازی در اخلاق در نهایت کاربست آن نظریه است ."