چکیده:
وقوع جرم، به عنوان یک پدیده نامطلوب اجتماعی، علل روانی، اقتصادی و اجتماعی متعددی دارد. با توجه به اینکه از طرفی عامل اقتصادی، عامل مهمی برای تمام ساختارهای اجتماعی بوده و تاثیرات قابلتوجهی بر روی وقوع جرم دارد، از طرف دیگر، تحقیقات متعددی در زمینه عوامل اقتصادی موثر بر جرم در ایران صورت گرفته؛ ولی جمعبندی فراگیری از این تحقیقات وجود ندارد، تحقیق حاضر به دنبال شناسایی مهمترین عوامل اقتصادی موثر بر جرم در تحقیقات انجام شده در ایران است. روش تحقیق مقاله حاضر، فراتحلیل است. جامعه آماری تحقیق، اکثر مقالات معتبر علمی هستند که در سالهای 1380 تا 1392 با موضوع عوامل اقتصادی جرم منتشر شدند. نتایج اندازه اثرات نشان داد که بیشترین عوامل موثر بر متغیر سرقت، به ترتیب متغیرهای نابرابری درآمدی، نرخ بیکاری و نرخ تورم هستند. همچنین، تاثیرگذارترین عوامل بر متغیر جرم کل، به ترتیب متغیرهای نابرابری درآمدی، نرخ بیکاری و نرخ فقر بودند. بیشترین عوامل تاثیرگذار بر متغیر قتل، به ترتیب متغیرهای نرخ بیکاری، نرخ صنعتی شدن و نرخ فقر هستند.
خلاصه ماشینی:
برای بررسی ارتباط بین نابرابری و جرم، تفاوتهای درآمدی افراد Jacob Imai and Krishna Williams and Sickles Nickerson Danziger & and Wheeler فقیر و غنی میتواند در زمان سنجش میزان جرم در شهرهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد (فلیشر 1 ، 1976).
Fleisher Gordon Thornberry and Christenson Philadelphia Levitt Witt Taylor Simon & Witte شکل 2- مدل عوامل اقتصادی مؤثر بر جرم، جاکوب (2011) شکل 2، مدل عوامل اقتصادی مؤثر بر جرم را نشان میدهد.
جدول 7- توزیع فراوانی و درصدی بر حسب متغیرهای حاضر در فرضیه ردیف متغیر فراوانی درصد حضور در 15 مقاله 1 نرخ بیکاری 13 5/86 2 نابرابری درآمدی 6 40 3 نرخ فقر 5 5/33 4 نرخ تراکم جمعیت 5 5/33 5 نرخ شهرنشینی 4 5/26 6 نرخ طلاق 3 20 7 نسبت جمعیت جوان 3 20 8 نرخ تورم 3 20 9 نرخ صنعتی شدن 2 5/13 10 نرخ درآمد سرانه 1 5/6 11 توسعه اقتصادی اجتماعی 1 5/6 12 نرخ اجاره بها 1 5/6 13 هزینه انتظامی 1 5/6 براساس دادههای جدول 8، بیشترین میزان نظریه استفاده شده به نظریه انتخاب عاقلانه مربوط میشود؛ بهطوریکه 5/86 درصد (13 مورد) از تحقیقات مرور شده در زمینه عوامل اقتصادی جرم از نظریه انتخاب عاقلانه استفاده کردند.
تحقیقات مرور شده به بررسی متغیرهای کلانی، مثل: بیکاری، نابرابری درآمد، فقر و تراکم جمعیت بر میزان جرم میپردازد؛ ولی برای تبیین نظری و ارائه یک مبنای نظری از نظریاتی استفاده میکنند که عوامل خرد اقتصادی مؤثر بر جرم توجه دارند.