چکیده:
دو شاخص شناختهشده راجع به اینکه نهادههای انرژی چگونه مصرف میشوند وجود دارد: یکی شدت انرژی که میزان مصرف انرژی برای تولید یک واحد محصول را اندازه میگیرد و دیگری کارایی انرژی (بهرهوری انرژی)، که نسبت تولید ناخالص داخلی به انرژی مصرفی را اندازه میگیرد. اما این دو شاخص انرژی را به عنوان تنها نهاده در نظر میگیرند. در مقابل، شاخص TFEE علاوه بر انرژی سایر نهادههای کلیدی تولیدمثل نیروی کار و سرمایه را نیز در محاسبهی کارایی انرژی لحاظ میکند. در این مطالعه کارایی انرژی صنایع بزرگ استانهای ایران در دوره 1390-1387 با استفاده از شاخص کارایی کل عامل انرژی (TFEE) در چارچوب کلیهی عوامل تولید و بر پایهی روش تحلیل فراگیر دادهها محاسبهشده است. نتایج نشان میدهد که میانگین کارایی انرژی کل صنایع بزرگ استانهای ایران در دورهی موردنظر تقریبا 4/0 میباشد و بیشترین میزان متوسط کارایی انرژی به ترتیب مربوط به استانهای هرمزگان، تهران، بوشهر، آذربایجان و کرمان و کمترین آن نیز مربوط به خراسان شمالی، چهارمحال بختیاری، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و لرستان میباشد. همچنین برآوردها در دورهی مورد نظر نشان میدهد که متوسط کارایی انرژی استانها تا سال 1389 در حال کاهش و پس از آن یعنی در سال 1390 با اصلاح قیمت حاملهای انرژی افزایشیافته است. دو شاخص شناختهشده راجع به اینکه نهادههای انرژی چگونه مصرف میشوند وجود دارد: یکی شدت انرژی که میزان مصرف انرژی برای تولید یک واحد محصول را اندازه میگیرد و دیگری کارایی انرژی (بهرهوری انرژی)، که نسبت تولید ناخالص داخلی به انرژی مصرفی را اندازه میگیرد. اما این دو شاخص انرژی را به عنوان تنها نهاده در نظر میگیرند. در مقابل، شاخص TFEE علاوه بر انرژی سایر نهادههای کلیدی تولید، مثل نیروی کار و سرمایه را نیز در محاسبهی کارایی انرژی لحاظ میکند. در این مطالعه کارایی انرژی صنایع بزرگ(ده نفر کارکن و بیشتر) استانهای ایران در دوره 1390-1387 با استفاده از شاخص کارایی کل عامل انرژی (TFEE) در چارچوب کلیهی عوامل تولید و بر پایهی روش تحلیل فراگیر دادهها محاسبهشده است. نتایج نشان میدهد که میانگین کارایی انرژی کل صنایع بزرگ استانهای ایران در دورهی موردنظر تقریبا 4/0 میباشد و بیشترین میزان متوسط کارایی انرژی به ترتیب مربوط به استانهای هرمزگان، تهران، بوشهر، آذربایجان و کرمان و کمترین آن نیز مربوط به خراسان شمالی، چهارمحال بختیاری، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و لرستان میباشد. همچنین برآوردها در دورهی مورد نظر نشان میدهد که متوسط کارایی انرژی استانها تا سال 1389 در حال کاهش و پس از آن یعنی در سال 1390 با اصلاح قیمت حاملهای انرژی افزایشیافته است.
There are two well-known indicators used to study how energy inputs are efficiently used: One is energy intensity which measures the amount of energy consumption for every economic output produced in the economy, and the other is energy efficiency (or energy productivity) defined as economic output divided by energy input. These two indices only take energy into account as a single input to produce GDP output. In contrast, total-factor energy efficiency index (TFEEI) incorporates other key inputs such as capital and labor as multiple inputs so as to produce economic output. This article estimates TFEEI of Iranian provinces large industries using total-factor frameworks based on data envelopment analysis (DEA) in the period 1387-1390. Results indicate that Total average of TFEE in The Iranian provinces large industries is 0.4 percent. Furthermore Hormozgan, Tehran, Bushehr, Azerbayjan Sharghi and Kerman provinces have the greatest value of TFEE, while the lowest value of TFEE index considered in Khorasan Shomali, Chaharmohal Bakhtiari, Sistan and Baluchestan, Khorasan Jonubi and Lorestan provinces. Also, according to the computation results, the average of TFEE in large industries in Iran decreased during 1387-1389 and due to recent plan subsidies and energy price reform improved in 1390.
خلاصه ماشینی:
هرگونه اقدام و برنامهریزی در جهت مصرف Honma and Hu Abosedra Narayan Hu and Chang Sari R and Soytas Herring Hu and Wang بهینه و افزایش بهرهوری انرژی مستلزم شناخت وضع موجود است که این شناخت از طریق جمعآوری آمار، اطلاعات و محاسبه بهرهوری انرژی حاصل میشود.
مقدار مصرف انرژی کارگاههای صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر در سال 1389 برای استانهای اصفهان و خوزستان به ترتیب 50 و 38 میلیون بشکه معادل نفت خام و برای استان کهکیلویه و بویراحمد به مقدار 2/0 Patterson Nel and van Zyl Total Factor Energy Efficiency Index میلیون بشکه معادل نفت خام بوده است.
Total Factor Energy Efficiency غیر شعاعی شاخص کارایی کل عامل انرژی قابلیت محاسبهی کارایی یک عامل در چارچوب کل عوامل را دارد.