چکیده:
بزرگراهها، مهم ترین عناصر در حمل ونقل شهری به شمار می روند. بزرگراهها با متصل کردن نقاط مختلف شهر، امکان تردد سریع را در شهر فراهم می کنند. از همین روی همه روزه افراد بسیار زیادی از این زیرساخت ها استفاده می کنند. عوامل بسیاری وجود دارند که کارایی بزرگراه را تحت تاثیر قرار می دهند. این عوامل را می توان تحت دسته هایی هم چون طراحی ، تعمیر و نگهداری، تسهیلات، قوانین و مقررات و عوامل دیگر دسته بندی کرد. در کشورهای 39اروپایی به ایجاد ساختارها و توسعه پایدار بزرگراهها و امکانات آن توجه ویژهای شده است . از همین روی مطالعه اقدامات انجام شده و به کارگیری آنها با توجه به شرایط ایران می تواند به بهبود وضعیت سرویس دهی بزرگراهی در ایران کمک نماید. در این مقاله سعی می شود با مطالعه امکانات مورد استفاده در بزرگراههای اروپا و عوامل مهندسی تاثیرگذار، سلسله عوامل مهم تاثیرگذار بر کارایی آنها شناسایی شده و سپس با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی AHP، این عوامل اولویت بندی شده و در نهایت مدلی جهت الویت بندی این عوامل جهت تخصیص توجه و بودجه ارایه شود. نتایج نشان می دهد گشت های پلیس با ٣٠/٤% در مرتبه اول اهمیت ، گشت های تعمیراتی با ٢٥/٣%، گشت های کنترل وضعیت جاده با ١٧/٤% حائز مرتبه سوم، پلیس نامحسوس بزرگراه در مرتبه چهارم با ١١/٧%، دوربین های ثابت کنترل سرعت با ١٠% در مرتبه پنجم و در مرتبه آخر نیز گشت های هوایی و هلیکوپترها قرار دارند.
خلاصه ماشینی:
"شاید جامع ترین تعریفی که از حمل ونقل ارایه شده است ، را بتوان از قول مک شین در کتاب مهندسی ترافیک پیدا کرد: "جابه جایی که با به کارگیری تکنولوژی و علم در طراحی و برنامه ریزی ، اجرا و مدیریت امکانات برای هر شیوه حمل ونقلی ٤٠ مهیاکننده ایمنی ، سرعت ، راحتی ، متناسب ، اقتصادی و سازگار با محیط زیست برای انسان و کالا باشد" (روسس ، ٢٠١٠).
این عمق روسازی تقریبا ٢ برابر عمق روسازی های معمول و مورد استفاده در ایالات متحده امریکا می باشد که باعث به وجودآمدن یک فنداسیون قوی برای راه و عدم نشست و تغییر شکل آن در آینده می شود (داس ، ٢٠٠٤).
/ خدمات کابران راه ها الف - گشت های نگهداری و کنترل وضعیت جاده در آلمان گشت هایی برای کنترل وضعیت جاده وجود دارد که وظیفه آنها سرکشی و چک نمودن همه روزه محدوده استحفاظی شان می باشد.
ز- مراکز امداد خودرو فرانسه در فرانسه نیز برای افرادی که اتومبیل هایشان به نوعی با مشکل و خرابی مواجه شده است ، دستگاه های تلفنی در فاصله هر دو مایل وجود دارد که با ارتباط با این شماره می توانند با مرکز امداد تماس گرفته و مشکل خود را با آنها در میان بگذارند و از آنها کمک بخواهند.
از سویی گشت های تعمیراتی با ٢٥/٣% در مرتبه دوم تخصیص خدمات کاربرقرار گرفت که حاکی از اهمیت این امر برای کاربران و اقدامی مهم در جهت ساماندهی و ارتقای خدمات رسانی در سطح بزرگ راه ها است ."