چکیده:
پژوهشهای زبانشناسی شناختی به دنبال یافتن نحوة سازمانیابی مفهومی زبان است. در این حوزه، مفهوم «رویداد» پایة اولیه ساختار زبان و شناخت انسان شناخته میشود. در این میان، «رویداد حرکت» بیش از سایر پژوهشهای مشابه مورد توجه زبانشناسان شناختی است. اجزای مختلف این رویداد در زبان بازنمود مییابد و انسان با توجه به تجربهای که از حرکت خود و موجودیتهای پیرامونش دارد، این رویداد را مفهومسازی و واژگانی میکند. از جمله ابعادی از حرکت که در زبان بازنمود مییابد، شیوه و چگونگی به انجام رسیدن آن است. در این مقاله به دنبال یافتن انواع اطلاعاتی از شیوه هستیم که در فعلهای حرکتی زبان فارسی بازنمود مییابد. برای این منظور، با در نظر گرفتن معیارهایی، فعلهای حرکتی فارسی را از فهرست فعلهای مندرج در فرهنگ بزرگ سخن (1381) گردآوری و با بررسی معناشناسی آنها انواع شیوة حرکت را مطالعه و دستهبندی کردهایم. نتایج نشان میدهد که فعلهای حرکتی فارسی 26 نوع اطلاع دربارة شیوة به انجام رسیدن حرکت در بر دارند.
خلاصه ماشینی:
State سرعت : o سرعت زیاد: سبقت گرفتن o سرعت کم : قدم زدن o افزایش سرعت : شتاب گرفتن o کاهش سرعت : عقب افتادن حرکت بر اثر نیرو (حرکتی که نیاز به تلاش دارد تا به انجام برسد): هل دادن حرکت پنهانی (برای امتناع از دیده شدن ): جیم شدن حرکت با مانع : سکندری خوردن حرکت روان (حرکت بدون مانع ): سرازیر شدن حرکت با لذت : گردش رفتن بدون هدف در حرکت : پرسه زدن حرکت بدون تعادل : تلوتلو خوردن حالت پیکر (حالت فیزیکی یا روانی): لنگیدن رقص : رقصیدن وسیلۀ نقلیه /ابزار: اسکیت کردن برخورد بین پیکر و زمینه : خزیدن کاربرد پایین تنه : رکاب زدن کاربرد عضوی از بدن : پرپر زدن حرکت در صف : رژه رفتن حرکت در ورزش : شنا رفتن حرکت بازیوار: جست وخیز کردن حرکت بدون کنترل : چپ کردن حرکت دشوار: لنگیدن حرکت با صدا: roar لازم به ذکر است که فعل های حرکتی همزمان میتوانند چند شیوه را نشان دهند، بنابراین میتوان آنها در دو یا چند دسته قرار داد.
(2008), Motion in English and Spanish: a Perspective from Cognitive Linguistics, Typology and Psycholinguistics, Doctoral dissertation, Spain: University de Murcia.
), Relating Events in Narrative: Typological and Contextual Perspectives in Translation, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, pp.
(2004), Typological Variation in Encoding the Manner, Path, and Ground Components of a Metaphorical Motion Event, Annual Review of Cognitive Linguistics, 2, 73-102.