چکیده:
در برخی منابع حدیثی شیعه، احادیثی به چشم می خورد که براساس آن بهشت دارای درجاتی به تعداد آیه های قرآناست و به قاری قرآن گفته می شود: «بخوان و بالا برو.» حدیثی از امام موسی بن جعفرR نقل شده که: «... هر کدام از دوستان و شیعیان ما که از دنیا برود، اگر قرآن را به نیکی نداند، در قبر به او آموزش داده می شود...» به فرض صحت صدور این روایت و روایات مرتبط با درجات بهشت و ترفیع درجات قاری قرآن در قیامت، می توان گفت مسلمانان در قیامت به دو گروه تقسیم شده اند: افرادی که در دنیا قرآن را به خوبی یاد گرفته، خوانده و دستورات آن را به کار بسته اند؛ این گروه زمینه صعود در درجات بهشت را برای خود در دنیا فراهم کرده اند و گروهی از مسلمانان که تمام توانشان را در این زمینه صرف نموده، ولی به دلایلی ازجمله کوتاهی عمر، نبود امکانات، نداشتن استعداد کافی و... نتوانسته اند قرآن را فراگرفته و به دستورات آن عمل کنند، در قبر به آن ها آموزش داده می شود. براساس این روایت به خاطر محروم نشدن این گروه از درجات بالاتر در بهشت در عالم برزخ امکان تعلیم و آموزش برای این افراد فراهم است تا به معارف ناب قرآنی دست یابند، سپس به آن ها گفته می شود با خواندن قرآن به درجات بالاتر صعود کنند.
There are some traditions in Shii sources of hadith indicating that there are as many levels in Paradise as the number of the verses of the holy Quran، and the reciter of the Quran will be told in the hereafter، “Recite and go up.” It is reported that Imam Musa Ibn Jafar، peace be upon him، has said، “Each of our followers who dies and does not know the Quran well will be taught in the grave.” If this hadith is true and other traditions about the levels of Paradise and raising the ranks of the reciter of the Quran in the other world، it can be said that Muslims are divided into two groups in the hereafter. One group is those who have learned the Quran well in this world، recited it and and acted according to its precepts. This group has prepared for their ascending the levels of paradise in this world. The other group have tried their best in this respect، but because of certain reasons such as short life، lack of facilities، or not having enough talent could not learn the holy Quran and act according to its precepts. Such people are going to be taught in the grave. According to this tradition، in order not to prevent this group from the higher levels of Paradise they are taught in the purgatory and measures are taken to teach them the pure sciences of the holy Quran، and then they are told to recite the Quran and ascend higher.
خلاصه ماشینی:
» به فرض صحت صدور اين روايت و روايـات مـرتبط بـا درجـات بهشت و ترفيع درجات قاري قرآن در قيامت ، ميتوان گفت مسلمانان در قيامت بـه دو گـروه تقسـيم شده اند: افرادي که در دنيا قرآن را به خوبي ياد گرفته ، خوانده و دستورات آن را به کار بسته انـد؛ ايـن گروه زمينۀ صعود در درجات بهشت را براي خود در دنيا فراهم کرده اند و گروهي از مسلمانان که تمام توانشان را در اين زمينه صرف نموده ، ولي به دلايلي ازجمله کوتـاهي عمـر، نبـود امکانـات ، نداشـتن استعداد کافي و...
(کليني، ١٣٦٢ش ، ج ٢، ص ٦٠٦/ صـدوق ، ١٤٠٤ق ، ج ٢، ص ٦٢٨/ مجلسي، ١٤٠٣ق ، ج ٨٩، ص ١٨٨) حفص ميگويد: حضرت موسي بن جعفر به مردي فرمودند: آيا بقاي در دنيا را دوست داري؟ عرض کرد: آري، آن حضرت پرسيدند: چرا؟ عرض کرد: براي آنکه بـه قرائت سورة محبوب خود، «قل هو الله أحد» بپردازم ، حضرت بعد از چند لحظه سکوت فرمودند: اگر از شيعيان ما کسي قرآن را به خوبي فرا نگرفته باشد(چون به حقيقـت آن ايمان دارد) در جهان برزخ ، قرآن به او تعليم داده مي شود تا خداي سبحان بـا معرفـت قرآن بر درجات او بيفزايد، زيرا درجات بهشت به اندازة آيات قرآن است .
علم في قبره در روايت امام موسي بن جعفر آمده است اگر دوستان و شيعيان ما قرآن را خـوب بلد نباشند، يعني از نظر خواندن ، درک و فهم و عمل بـه دسـتورات بـه مرحلـۀ کمـال نرسيده باشند، در قبر به آن ها آموزش داده ميشود.