چکیده:
خوداشتغالی یک سیاستگذاری مکمل در زمینهی ایجاد فرصتهای شغلی و کاهش بیکاری است که بر اشتغال برای خود و کار مستقل تاکید میکند. نظر به اینکه ساختار جمعیتی ایران و کمبود فرصتهای شغلی در بخش مزدبگیری مهمترین معضل اقتصادی، اجتماعی دههی اخیر ایران است، توجه به گسترش فرصتهای شغلی در قالب قوانین و سیاستهای کلی کشور از اولویت ویژهای برخوردار است. بررسی تحلیل محتوای برنامههای توسعهی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نشان میدهد که این موضوع مورد توجه بوده است. از این رو این مطالعهی روند خوداشتغالی در کشور را طی برنامههای اول تا چهارم توسعهی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و نیز قوانین بودجه طی سالهای 86-1368 بررسی کرده است. نتایج مطالعه نشان میدهد که: الف ـ سیاستهای پرداخت وام خوداشتغالی و گسترش مراکز فنی و حرفهای مهمترین راهبردهای گسترش خوداشتغالی طی دو دههی اخیر بوده است، ب ـ برای رفع موانع سرمایهگذاری لازم است قوانینی در راستای ایجاد امنیت سرمایهگذاری، فضای آرام سیاسی، اصلاح بازار کار، گسترش رقابت و اصلاح سیستم مالیاتی تدوین گردد، ج ـ به منظور کاهش هزینهها در بازار نیروی انسانی، به افزایش انعطافپذیری در بازار کار، توسعهی کمی و کیفی مراکز کاریابی و تسهیلات ارزان قیمت توجه شود و د ـ برای کاهش عدم تعادل در بازار کار، به برنامهریزی منطقهای، گسترش بازار کار زنان، جوانان و دانشآموختگان آموزش عالی توجه شود.
خلاصه ماشینی:
نتایج مطالعه نشان میدهد که: الف ـ سیاستهای پرداخت وام خوداشتغالی و گسترش مراکز فنی و حرفهای مهمترین راهبردهای گسترش خوداشتغالی طی دو دههی اخیر بوده است، ب ـ برای رفع موانع سرمایهگذاری لازم است قوانینی در راستای ایجاد امنیت سرمایهگذاری، فضای آرام سیاسی، اصلاح بازار کار، گسترش رقابت و اصلاح سیستم مالیاتی تدوین گردد، ج ـ به منظور کاهش هزینهها در بازار نیروی انسانی، به افزایش انعطافپذیری در بازار کار، توسعهی کمی و کیفی مراکز کاریابی و تسهیلات ارزان قیمت توجه شود و د ـ برای کاهش عدم تعادل در بازار کار، به برنامهریزی منطقهای، گسترش بازار کار زنان، جوانان و دانشآموختگان آموزش عالی توجه شود.
برای توضیح و تفسیر این نتیجهگیری، Blau Evans and Leighton Parker Bruce Robson and wren Folster Davis and Henrekson Fairlie and Meyer تورینی 1 (2005) با استفاده از مدل انتخاب شغل نشان میدهد که اقتصادهایی که احتمال کشف مالیاتگریزی کمتری دارند، نرخ خوداشتغالی بیشتری دارند، اما اثر افزایش نرخ مالیات بر خوداشتغالی نامعلوم است.
همچنین تیلور 8 (1996) تأثیر پولهای بادآورده، همچون برنده شدن در قرعهکشی و ارث، بر خوداشتغالی و بقاء آن در انگلیس را با استفاده از دادههای پانل بررسی کرد و نشان Wagner Evans and Jovanovic Linth and Ohlsson Minns and Rizov Jovanovic Holtz-Eakin Cressy Taylor داد که درآمد و مطلوبیت حاصل از خوداشتغالی بستگی به سلایق، ارجحیتها و میزان تلاش افراد در شغلشان دارد؛ همچنین مشخص نمود که احتمال دارد افراد با ارجحیتهای خاص و یا با پول بیشتر، تمایل به کار کمتر و اوقات فراغت بیشتر داشته باشند، بنابراین به شغلی که سوددهی کمتر اما مطلوبیت بیشتری دارد روی میآورند.