چکیده:
تاکنون مطالعات فراوانی در خصوص تورم در همه کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه درخارج و داخل کشور انجام شده است و عوامل موثر بر تورم را تحلیل و ارزیابی کرده اند، اما مطالعات اندکی در باب علیت تورم انجام شده است . در این مطالعه سعی شده است با استفاده از سریهای زمانی، متغیرهای مختلفی که بیشترین تاثیر را در تورم ایران داشته اند، مورد بررسی و شناسایی قرار گیرند. هدف این مقاله پیدا کردن رابطه علیت بین واردات کالاهای مصــرفی، واســطه ای و ســرمایه ای به تفکیک با نرخ تورم بین ســال های ١٣٥٩- ١٣٨٩ در اقتصــاد ایران اســت . در این مطالعه از متغیرهای شــاخص قیمت مصــرف کننده (نرخ تورم )، حجم نقدینگی، ســرانه تولید ناخالص ملی، نرخ ارز بازار آزاد، نرخ تعدیل شــده کســری بودجه نســبت به تولید ناخالص داخلی(BD,GDP) و همچنین واردات کالاهای سـرمایه ای، مصـرفی و واسـطه ای اسـتفاده شـده است . در این مطالعه از روش مدل سازی VAR، مدل تصحیح خطا و آزمون علیت گرنجری استفاده شده است که نتایج موید رابطه یکطرفه و دو طرفه بین تورم و انواع واردات است .
Many studies have been done about inflation in all developed and developing countries and they have tried to analyze and assess the factors affecting inflation. However، few studies have been done on the causality of inflation. In this study، we have tried to use time series methods to identify different variables that have the greatest impact on inflation in Iran. The purpose of this paper is to find causal relationships between the imports of consumption، intermediate and capital goods in one hand and inflation on the other hand during the period 1980-2010 in Iranian economy. In this study، we have tried to identify different variables that their time series have the greatest impact on inflation in Iran، Therefore، in this study we have considered the different variables of the consumer price index (inflation rate)، liquidity، per capita GNP، free market exchange rate، the adjusted ratio of budget deficit to GDP (BD، GDP)، as well as imports of capital، consumption and intermediate goods. In this study، VAR model، error correction model and Granger causality test are used and the resultd confirm one-way and two-way relationship between inflation and and different types of imports.
خلاصه ماشینی:
"٣-٣- تخمین الگوی تورم با واردات کالاهای واسطه ای مدل مورد آزمون شــامل شــاخص بهای کالا و خدمات داخلی به قیمت های ثابت ســال ٧٦ (P) به عنوان متغیر وابســـته بوده و متغیرهای توضـــیحی عبارتند از: نقدینگی(M)، نرخ ارز بازار آزاد (RE)، ســـرانه تولید ناخالص داخلی به قیمت های ثابت ســـال ١٣٧٦ (CGDP)، نســـبت کســـری بودجه به تولید ناخالص داخلی (BDGDP) و ارزش واردات کالاهای واسطه ای به قیمت های ثابت سال ١٣٧٦ (MI): LP 1LM 2LCGDP 3 LRE 4LMI 5LBDGDP ١-٣-٣- آزمون همجمعی مدل نتایج حاصــل از آزمون ایســتایی متغیرها، حاکی از آن اســت که تمامی متغیرها در تفاضــل گیری مرتبه اول و یا دوم ایســتا شــده اند، از این رو برای تعیین بردارهای همگرایی یا رابطه بلندمدت از روش جوهانسون - جوسیلیوس استفاده میشود.
٤-٣- تخمین الگوی تورم با واردات کالاهای سرمایه ای مدل مورد آزمون شــامل شــاخص بهای کالا و خدمات داخلی به قیمت های ثابت ســال ٧٦ (P) به عنوان متغیر وابســـته بوده و متغیرهای توضـــیحی عبارتند از: نقدینگی (M)، نرخ ارز بازار آزاد (RE)، ســـرانه تولید ناخالص داخلی به قیمت های ثابت ســـال ١٣٧٦ (CGDP)، نســـبت کســـری بودجه به تولید ناخالص داخلی(BDGDP) و ارزش واردات کالاهای سرمایه ای به قیمت های ثابت سال ١٣٧٦ (MK): ١-٤-٣- آزمون همجمعی الگو نتایج حاصـــل از آزمون ایســـتایی متغیرها، حاکی از آن اســـت که تمامی متغیرها در تفاضل گیری مرتبه اول و یا دوم ایستا شده اند، از این رو برای تعیین بردارهای همگرایی یا رابطه بلندمدت از روش جوهانسون - جوسیلیوس استفاده می شود."