چکیده:
در سال 1312 شمسی کاوش گرانی از دانشگاه شیکاگو آمریکا موفق شدند بیش از سی هزار لوح گلی مکتوب با حروف ایلامی و ممهور با مهرهایی به خط میخی پارسی از شمال شرقی تخت جمشید بدست آوردند. این اسناد منحصر بفرد که از آسیب زمانه به طرزی معجزه آسا مصون مانده بود، بیشتر اختصاص به صورت دستمزد کارگران و صنعتگرانی داشت که در ساخت بنای تخت جمشید...
خلاصه ماشینی:
در نتیجه این اجساد را در مکان هایی به نام دخمه در معرض لاشخورها قرار می دادند تا گوشت آنها را بخورند و سپس استخوان ها را در محلی به نام استودانها که در دل کوهها ساخته می شدند، قرار می دادند آنچه در این بخش مورد بررسی قرار می گیرد، باز خوانی بخشی از کتیبه های موجود در تخت جمشید است که خود بیانگر اصالت معماری آن و نشانگر دوره و زمان ساخت آن است.
ترجمه ۲ کتیبه از کتیبه های گلی تخت جمشید - که توسط دکتر کامرون ترجمه شده و درباره پرداخت دستمزد است - بدین شرح است:| ا- کتیبه اول: به فرمان داریوش مبلغ ۹۰۴ کارشا نقره به دست یک مدیر به شبانان «پارمیزا» - که مسؤول کار ایشان «سادو میش» است و در محل مارباشکا وظایف خود را بخوبی انجام داده اند – داده شد (به هر یک نفر هشت کارشا) - کتیبه دو من به فرمان شاه (داریوش) مبلغ ۱۶۵ کارشا نقره به دست یک مدیر برای هزینه معیشت زنانی که مأمور اسب های بانو «آباکیش» هستند و مسؤول کار ایشان «آپی شیانیش » است بدیشان پرداخت شد، این لوح را «داد وماینا» نوشت ایرانیان نه تنها در تخت جمشید دستمزد صنعت گران و کارگران را پرداخته اند، بلکه به علت اعتقاد راسخ به آبادانی جهان، علاوه بر سرزمین ایران در نقاط مختلف جهان مانند فلسطین، بابل، مصر، ترکیه و ...
خشیارشا - که بخشی بزرگ از تخت جمشید در زمان او ساخته شده است - بربالای جرزهای سنگی این دروازه کتیبه ای به زبان ایلامی، پارسی و بابلی نقش کرده است.