چکیده:
هدف اصلی این مطالعه ، بررسی اثر نرخ ارز بر صادرات خرما به عنوان یکی از مهم ترین و ارزآورتـرین محصولات باغی بخش کشاورزی کشور میباشد. بدین منظور پس از انجام آزمون هـای ایسـتایی، از روش حداقل مربعات معمولی(OLS) برای تخمین روابط بـین میـزان صـادرات خرمـا و نـرخ ارز و همچنین سایر متغیرهای مـورد مطالعـه اسـتفاده شـده اسـت . همچنـین در ایـن تحقیـق از روش کتابخانه ای برای تحلیل موضوع اسـتفاده شـده و داده هـای مـورد نیـاز از منـابع مختلـف علمـی و تحقیقاتی در داخل کشور جمع آوری شده است . نتایج به دست آمده نشان دهنده ی این است که نرخ ارز عاملی موثر بر صادرات خرما است ؛ به نحوی که صادرکنندگان نسبت به تغییرات نرخ ارز واکنش نشان میدهند. همچنین عوامل موثر دیگر نظیر سیاست گذاریهای دولت کـه بـر صـادرات در ایـن دوره تاثیر داشته اند، نیز در مدل صادرات جای گرفته اند. چنانچه سیاست پیمـان سـپاری ارزی کـه همواره از دید صادرکنندگان به عنوان سیاستی کوتاه مدت تلقی شده اثر منفی بر صادرات داشـته و یکسان سازی نرخ ارز با توجه به ماهیت بلندمدتی که داشته از آنجا که در بازه ی زمانی کوتـاهی در دوره ی مورد مطالعه اجراشده است ، نتوانسته تاثیر معنیداری بر صـادرات خرمـا بگـذارد. همچنـین اعمال سیاست تثبیت نرخ ارز با توجه به تورم موجود در کشور و افزایش هزینـه هـای تولیـد باعـث شده تا در نهایت درآمدهای بالقوه صادرکنندگان کاهش یابد.
خلاصه ماشینی:
چنانچه سیاست پیمـان سـپاری ارزی کـه همواره از دید صادرکنندگان به عنوان سیاستی کوتاه مدت تلقی شده اثر منفی بر صادرات داشـته و یکسان سازی نرخ ارز با توجه به ماهیت بلندمدتی که داشته از آنجا که در بازه ی زمانی کوتـاهی در دوره ی مورد مطالعه اجراشده است ، نتوانسته تأثیر معنیداری بر صـادرات خرمـا بگـذارد.
با توجه به اینکـه نرخ ارز یکی از عوامل مهم در حفظ قدرت رقابتی اقتصاد کشور در بازارهای بین المللی و در نتیجـه توان صادرات غیرنفتی کشور و عامل مهمی در رهایی از وابستگی بـه صـادرات نفتـی اسـت (دنیـای اقتصاد،ش ١٧٥٦،١٣٨٧) و نیز اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد ایـران کـه دارای مـاهیتی خـاص بوده و تقریبا ارزبری کمتری نسبت به سایر بخش ها داشته و همچنین از آنجاییکه این بخش طـی سال های اخیر توانسته است بعد از بخش صنعت و پتروشیمی در کشور، سهم به سـزایی از صـادرات غیر نفتی را به خود اختصاص دهد(دفتر آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران ،١٣٨٨)، لذا در راسـتای تعیین و تبیین سیاست ارزی درست و مناسب میتوان صادرات بخـش کشـاورزی را تـا حـد قابـل قبولی بهبود بخشید.
حال با توجه به مطالعات مذکور، از آنجایی که خرما به عنوان یک محصول مهم و استراتژیک (عزیزی و یزدانی،١٣٨٦) ایفاگر نقش مهمی در امنیت غذایی، اشتغال ، اقتصاد ملـی، حفـظ محـیط زیسـت ، توسعه ی پایدار بخش کشاورزی، صادرات و ارزآوری است (قاسم خانی و همکاران ،١٣٨٥)، لذا با توجه به اهمیت آن در شرایط فعلی اقتصاد کشور مبادرت بـه انجـام ایـن تحقیـق در راسـتای بررسـی و تحلیل اثرات نرخ ارز بر صادرات محصـول خرمـا طـی دوره ی پـانزده سـاله در کشـور شـده اسـت .