چکیده:
شناخت نقش و کارکرد کمیسیون ماده واحده بهعنوان یک نهاد حقوقی - قضایی،در کنار ملاحظات اقتصادی و فرهنگی کلانشهرها که منجر به ساختوسازهای غیرمجاز حاشیهای در این مناطق گردیده و تنفسگاههای طبیعی آنها را نابود کرده است، ضرورت توجه و بازبینی به نقش و کارکرد کمیسیون ماده واحده را در نظام حقوقی کشور نمایان میسازد. مطالعه حاضر با توجه به مطالب پیشگفته و ضرورت بازبینی در مبانی قانونی و ساختاری کمیسیون ماده واحده، فرآیند تصمیمگیری و آیین رسیدگی آن را از منظر اهم اصول دادرسی منصفانه مورد مطالعه قرارداده است؛ تا از این رهگذر میزان کارایی و اثربخشی این مرجع اداری اختصاصی و موارد نقصان آن تبیین گردد و نقاط ضعف آن برای اصلاح و بازبینی در پیش چشم قانونگذاران قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
مطالعه حاضر با توجه به مطالب پیشگفته و ضرورت بازبینی در مبانی قانونی و ساختاری کمیسیون ماده واحده، فرآیند تصمیمگیری و آیین رسیدگی آن را از منظر اهم اصول دادرسی منصفانه مورد مطالعه قرارداده است؛ تا از این رهگذر میزان کارایی و اثربخشی این مرجع اداری اختصاصی و موارد نقصان آن تبیین گردد و نقاط ضعف آن برای اصلاح و بازبینی در پیش چشم قانونگذاران قرار گیرد.
با توجه به مطالب پیشگفته در ابتدا جایگاه و مبانی حقوقی هیئت موضوع قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای مادهی 56 قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع مصوب 1367 و ماده واحده آن را در مقام یکی از مهمترین مراجع اداری اختصاصی که صلاحیت رسیدگی اختلافات ناشی از اراضی ملیشده را دارد، مطالعه مینماییم و در سپس میزان رعایت اصول دادرسی منصفانه را در این مراجع موردبررسی قرار میدهیم.
نیز در دیگر آثار مؤلفین حقوقی، ذیل دادگاههای اداری اختصاصی بدون توجه به مفهوم این مراجع بهعنوان یک نهاد شبه قضایی و صرفا با توجه به یکی از انواع آن چنین آمده است، قوانین و مقررات داخلی وزارتخانهها و ادارات ازجمله قانون استخدام کشوری دادگاه اداری را پیشبینی نموده که به تخلفات کارمندان رسیدگی مینماید که مجازات تخلفات جنبه انضباطی دارد و قابل قیاس با دادگاههای واقعی نیست (شیدفر، 1342: 3-4).
کمیسیون ماده واحده نیز ازجمله مراجع اداری اختصاصی است که بهموجب قانون تأسیس خود ذیل وزارت جهاد کشاورزی تشکیل میگردد و بهطور تخصصی به اعتراضات اشخاص ذینفع در خصوص اراضی اختلافی موضوع قانون ملی کردن جنگلها، مراتع و بیشههای طبیعی و اراضی جنگلی کشور رسیدگی مینماید.