چکیده:
چکیده: موقعیت استراتژیک جزایر سه گانه در دهانه ورودی خلیج فارس موجب اهمیت این جزایر در حیات اجتماعی ساکنین خلیج فارس بوده است. پذیرش حاکمیت ایران به جزایر سه گانه به واسطه بروز رقابت های سیاسی و اقتصادی به رد حاکمیت ایران در 1903م/1320ه منتهی گردید که خود نقطه آغازین مساله جزایر سه گانه بود. مساله جزایر به واسطه تحولات بعدی در سطح منطقه و تحولات بین المللی ادامه یافت تا آنکه در سال 1971م.1350ش، طبق قراردادی رسمی حل و فصل شد. اما با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و در ادامه بروز جنگ ایرانو عراق، به واسطه بروز تحولات جدید در منطقه، مساله جزایر سه گانه با ابعادی متفاوت، تجدید شد. از آنجایی که ارائه راهکارهایی در جهت حل و فصل مسائل تاریخی، مهمترین و اولین گام در راه ایجاد یک تفاهم میان کشورهای ساحلی خلیج فارس است، مساله جزایر سه گانه به عنوان یک نمونه بارز نیاز به بررسی ابعاد تاریخی و ریشه یابی علل بستر ساز دارد. سوال اصلی تحقیق این است که با وجود حل مساله جزایر سه گانه در دوران پهلوی، موضوع در دوران جنگ ایران و عراق به واسطه چه عواملی تجدید شد؟ فرض غالب بر این است که با توجه به تجربه های تاریخی در زمینه نقش اینگونه مسائل در تفاهم میان کشورهای ساحلی خلیج فارس، این مساله را باید در فرایندی چند بعدی ناشی از تحولات داخلی ایران و تاثیرات جنگ هشت ساله در خلیج فارس جستجو کرد.
خلاصه ماشینی:
سـؤال اصـلی تحقیـق این است که با وجود حل مسئله جزایر سه گانه در دوران پهلوی، موضـوع در دوران جنگ ایران و عراق به واسطه چـه عـواملی تجدیـد شـد؟ فـرض غالب بر این اسـت کـه بـا توجـه بـه تجربـه هـای تـاریخی در زمینـه نقـش این گونه مسائل در تفاهم میان کشورهای ساحلی خلیج فارس ، ایـن مسـئله را باید در فرایندی چندبعدی ناشی از تحـولات داخلـی ایـران و تـأثیرات جنگ هشت ساله در خلیج فارس جستجو کرد.
148-150 بدین ترتیب در سال های منتهی به جنگ نفـت کـش هـا و درگیـری آشـکار کشـتی هـای آمریکایی بـا ایـران در خلـیج فـارس کـه بـه نـابودی بسـیاری از تأسیسـات دریـایی اعـم از تأسیسات نظامی و تجاری و نفتی ایران در خلیج فارس منجر شد، تبلیغـات شـیوخ عـرب در کنار مقامات حزب بعث ، و با تحریک مکرر انگلستان و آمریکا برای اشغالی خواندن جزایر سه گانه از سوی ایران افزایش یافت .
تحولات دو دهۀ اخیر نشـان مـی دهـد کـه برخـی بـا تجدیـد مسئله جزایر سه گانه ، میان ایران و شیخ تنها به دنبال تـداوم و تقویـت ایـن موضـوع بودنـد و مهم تر اینکه برخی از شیوخ امارات متحده ، بلکه سـعی دارد بـا تـداوم ایـن مسـئله از آن بـه عنوان ابزاری برای چانه زنی هـای سیاسـی در منطقـه و حتـی بـرای جلـب توجـه کشـورهای اروپایی و آمریکا و بهره برداری از وضع موجود استفاده کند.