چکیده:
منازعات میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی از طریق دیدگاه های مختلف در متون روابط بین الملل مورد بررسی قرار گرفته است. دیدگاه هایی چون سازه انگاری، رئالیسم، توازن قوای منطقه ای، از جمله این دیدگاه ها هستند. در مقالات فوق وضعیت ژئوپولوتیکی، ایدئول وژیک، ژئواستراتژیک، ژئوکالچر و البته مسائل و مبانی دیگری مورد بررسی محققان و پژوهشگرانی قرار گرفته است که به انحاء مختلف سعی در بازگویی دلایل و آثار این منازعه ی دائمی در خاورمیانه داشته اند. اما در این مقاله کوشش شده است که هر کدام از این دو دولت به عنوان یک نظام هنجاری و ارزشی دیده شوند که در قالب گفتمان های متفاوت، سعی در گسترش هنجارها و ارزش های خود در عرصه ی بین المللی دارن د. بنابراین پرسش اصلی مقاله ی حاضر در خصوص واکاوی عواملی است که باعث ایجاد دیدگاهی سلبی میان دو کشور شده است. در واقع باید بگوییم که گسترش نظام ارزشی هر یک از این دو، باعث ورشکستگی هنجارهای دولت دیگر در نظام بین الملل می شود. به عبارتی دیگر؛ گسترش هنجارهای هر کدام از این دو نظام ارزشی متضاد، استمرار و حیات آن کشور را در عرصه ی نظام بین الملل تضمین خواهد کرد و عرصه ی تنفس را برای دولت حریف تنگ خواهد نمود.
خلاصه ماشینی:
در این رابطه میتوان این پرسش را طرح کرد که : چه عامل و یا عواملی سـبب شـده اسـت که این دو بازیگر تا به این حد نسبت به یکدیگر دارای دیدگاه سلبی باشند؟ در واقع آنچـه کـه جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی همواره بر آن تأکید داشته اند این بوده که هر کـدام از آن دو، نظام ارزشی طرف مقابل را تهدیدی هنجاری علیه نظام ارزشی خود دانسته و کوشش کردهاند از گسترش نظام گفتمانی و ارزشی طرف دیگر در عرصه ی روابط بین الملل جلـوگیری کنند.
به همین دلیل جمهوری اسلامی هیچگاه نتوانسته اقـدام به شناسایی رژیم صهیونیستی کند و همکـاری هـای خـود را بـا ایـن رژیـم گسـترش دهـد، زیـرا ارزشها و هنجارهایی را که جمهوری اسلامی ایران همواره بـر آن هـا تأکیـد داشـته در تنـاقض کامل با ارزشها و هنجارهای این رژیم اشغالگر بوده است .
برای تحلیل ساختار بندی اجتماعی سیاست بین الملل بر این نکته تأکید میشود کـه چگونـه فرآیندها و کنش هـای تولیـد و بازتولیـد سـاختارهای اجتمـاعی، اعـم از فرآینـدهای بحـران زا و همکاری؛ هویت ، منافع و حتی بافت مـادی دولـت هـا را شـکل مـی دهـد؟(٨١ ,١٩٩٥ ,Wendt) بنابراین ساختارها و سازمانبندی اجتماعی فراهم کنندهی فرآیندهایی است که حیـات اجتمـاعی یک دولت را تضمین میکند .
مفاهیمی چون مقاومت ، عملیات شهادتطلبانه ، ایثـار، امـت واحـده، امت اسلامی، سازش اعراب و اسرائیل و گسـترش سـلطه از طریـق دیـوار جداسـازی و بسـیاری دیگر از مفاهیم ، گفتمانی هستند که جمهوری اسلامی ایران بـر آن هـا تأکیـد داشـته و سـعی در گسترش این گفتمان در راستای ارزشهای اسلامی و ملی خود و البته ، مبتنی بر اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی دارد.