چکیده:
جهانی شدن بهمثابۀ دگرگونی در سازمان فضایی و روابط فرهنگی و اقتصادی، و با فرایندهای دراز دامن سیاسی و اقتصادی با نوعی از جاکندگی مترتب بر خود، آثار شایان توجهی در مناطق جهان بهویژه خاورمیانه بهجای گذاشته است. هدف از این پژوهش پاسخ به این پرسش اصلی استکه جهانی شدن چگونه موجب تقویت و تعمیق خاصگراییهای قومی در منطقۀ آشوبزدۀ خاورمیانه شده است؟ براساس یافتههای این پژوهش، پاسخ این پرسش در سه بخش: 1. تضعیف حاکمیتهای ملی؛ 2. تشدید تنشهای سیاسی و قومی؛ و 3. هژمونی فرهنگی –خاصگرایی فرهنگی دستهبندی شده است. این مقاله از چارچوب نظری «خاصگرایی قومی» بهره برده و به روش توصیفی تحلیلی با سویۀ انتقادی به نگارش درآمده و روش گردآوری مطالب استفاده از منابع کتابخانهای، مقالات و سایتهای اینترنتی است.
Globalization as a transformation in the spatial organization as well as cultural and economic relations, along with political and economic processes with some kind of removable connection has had considerable effects in the regions of the world especially the Middle East. The aim of this study is to answer this main question: How did globalization Strengthen and deepen the ethnic and religious particularism in the troubled region of the Middle East? According to the study, the answer is classified in three categories: 1. undermining national sovereignty. 2. Intensification of political and ethnic conflict and 3. cultural hegemony- cultural specific. This article used the theoretical framework of Roland Robertson and Giddens as "local universe". Moreover, descriptive and analytical method with critical strains is used. Also, compilation method using library resources, articles and internet sites was employed.
خلاصه ماشینی:
رابرت جی ساموئلسون ٢ نیز به تعریفی شبیه تعریف هلد از این فرایند می پردازد؛ وی جهانی شدن را به شمشیر دولبه ای تشبیه می کند که از یک سو افزایش رشد اقتصادی ، گسترش فناوری های جدید به منظور افزایش استاندارد زندگی در کشورهای غنی و فقیر را فراهم می آورد و از طرف دیگر، موجب تضعیف حاکمیت ملی شده ، فرهنگ بومی و سنتی را تغییر می دهد و جریان هایی را که تهدیدی برای ثبات اقتصادی و اجتماعی اند، تقویت می کند (١٨٩ :٢٠١٠ ,ek, IlgazimsS).
با توجه به بررسی آثار محققان در حوزة جهانی شدن و پرداختن به تشدید خاص گرایی های قومی در پژوهش های این نظریه پردازان ، مقالة حاضر در ذیل بررسی این فرایند در خاورمیانه برخی گزینه ها را برای نتایج و دستاوردها مدنظر قرار می دهد؛ فشردگی فضا و زمان ، حاصل پیشرفت فناوری های ارتباطی و سهولت در امر یادگیری و اطلاعات ، به کمرنگ شدن محدودیت های مرزی در راستای گسترش فرهنگ عام جهانی در عصر جهانی شدن منجر شده است و جهانی شدن در نتیجة کمرنگ شدن محدودیت های مرزی موجب تضعیف حاکمیت های ملی می شود.
خاص گرایی های قومی در وهلة اول ، از طریق ابزار ارتباطی و اطلاعاتی عصر جهانی شدن ، در مقابل ملی گرایی های حاکم تجهیز می شوند و در مرحلة بعد این خاص گرایی ها خود را در مقابل گسترش فرهنگ عام جهانی یافته و به تشدید واکنش هایی در راستای حفظ هویت خود و مقاومت در برابر هژمونی فرهنگی این فرایند می پردازند.