چکیده:
این مقاله با نگاه سبکشناختی به استشهادهای قرآنی در نهجالبلاغه و تحلیل
کارکردهای موضوعی آن پرداخته است. از این رو تلاش شده است تا چگونگی
کاربست آیات و تعابیر قرآنی توسط امام علی امه مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و
رابطة میان موضوع مورد بحث امام ال و شیوه استشهاد ایشان به قرآن تبیین شود.
مهمترین یافتههای این پژوهش بیانگر این مطلب است که بسته به
موضوعات مورد نظر خویش, استفادهای دگرگونه از آیات و تعابیر قرآنی داشته» و
روش منحصری را در استشهادهای خود پیش گرفتهاند
This article looks at the stylistics testimonies of Nahjolbalaghe to the Holy Quran and thematic analysis its functions. Therefore، efforts have been made to analyze the quality of the application and interpretation of Quranic verses by Imam Ali (AS)، and to explain the relationship between the subject matter of the Imam (AS) and his stylistics testimonies to the Holy Quran. The most important findings of this study indicate that the Imam (as)، depending on his interest، makes changeable uses of Quranic verses and interpretations، and apply the unique way in his testimonies.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر به دنبال پاسخي براي سؤالات زير است - امام علي علیهالسلام در استشــهاد به کلام الهي و به کارگيــري آيات قرآن ، از چه روش هاي زباني سود جسته است ؟ - رويکردهاي نهج البلاغه در کاربرد شواهد قرآني چيست ؟ - کاربرد آيات قرآني در نهج البلاغه در چه موضوعاتي صورت گرفته است ؟ - چرا امام در مقام اســتدلال و احتجاج و اثبات وجود خداوند و ديگر مسائل عقلاني ، از شواهد قرآني بهره مي گيرد ؟ موضوع اين پژوهش از زوايايي چند مورد نظر پژوهشگران بوده است ، که م ي توان به موارد زير اشاره کرد:: - کتاب «رابطه قرآن با نهج البلاغۀ» که مؤلف در آن به استشــهادها، اقتباس ها و روابط معنايي قرآن و نهج البلاغۀ پرداخته است (مصطفوي ، جواد، ١٣٨٦، بنياد نهج البلاغه )، - مقاله «اثرپذيري مباحث توحيدي نهج البلاغه از قرآن کريم » نگاشــته نصرت نيل ســاز و زهره بابا احمدي ، مجله تحقيقات علوم قرآن و حديث دانشــگاه الزهرا، ش ١، ١٣٩٢.
امام در استشــهادهاي خود مي کوشــد که از طريق ايجاد مقدماتي براي معناي مقصود و پيوند دادن آن به ساختار آيات ، روابطي را با معناي اصلي برقرار کند تا نشان دهد که استشهاد از ســخنان خداوند اســت ؛ و هم زمان اين نکته به دست مي آيد که بافت سخن امام در بافت متن قرآني ذوب شده است تذييل تذييل آوردن يک جمله بعد از جمله اي ديگر به منظور تأکيد بر معنا است (الميداني الدمشقي ، ١٩٩٦م :ج ٢، ٨٦)، امام علي علیهالسلام در موارد بسياري جمله دوم تاکيدي خود را از آيات برگزيده است و بــده ايــن ترتيب نوعي تذييل قرآني را خلق کرده اســت که از ويژگي هاي ســبکي امام در استشــهاد به آيات قرآن است چون در موارد بسياري ، در ذيل کلام ايشان آيه اي متناسب با افکار بيان شده که گويي مقدمه چيني براي بيان آيه است اين شيوه بيان در سخنان امام به ويژه در خطبه ها، نمود فراواني دارد و باعث تأثيرگذاري بيشتر در مخاطب مي گردد.