چکیده:
عدالت فضایی با آموزههای انسانی و علمی، در حقیقت موجب بروز ضعفها و توانهای نواحی مختلف میشود. از آنجا که بیشتر سیاستهای تخصیص و توزیع منابع ملی و منطقهای در کشور از طریق برنامهریزی متمرکز انجام میگیرد، پژوهش حاضر در پی تحلیل عدالت فضایی خدمات روستایی در استان اصفهان است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و دادههای مورد نیاز با روش اسنادی گردآوری شد. این پژوهش با بهکارگیری 8 شاخص خدمات روستایی متشکل از 77 معرف، انجام گرفت. دادهها با نرمافزارهای SPSS و Excel تجزیهوتحلیل شد. روایی شاخصها با تحلیل عاملی تأییدی انجام گرفت. سپس، بهعنوان ورودی مدل تاکسونومی عددی با نرمافزار GIS بهصورت نقشة طراحی شد. در این پژوهش شهرستانها از نظر توزیع خدمات روستایی به سه گروه عادلانه، نسبتاً عادلانه و ناعادلانه تقسیم شد. نتایج نشاندهندة وجود نابرابری در پراکنش خدمات بود و نشان داد خدمات روستایی بهطور عادلانه در سطح شهرستانهای استان اصفهان توزیع نشده است. بهعبارت دیگر، در نقاط کمجمعیت تمرکز مراکز خدماتی و در نقاط پرجمعیتتر کمبود خدماترسانی مشهود است و در توزیع خدمات روستایی در استان اصفهان هیچ توجهی به عامل بسیار مهم جمعیتی نشده است.
خلاصه ماشینی:
از آنجـا کـه بيشـتر سياست هاي تخصيص و توزيع منابع ملي و منطقه اي در کشور از طريق برنامه ريزي متمرکز انجام ميگيرد، پژوهش حاضر در پي تحليـل عدالت فضايي خدمات روستايي در استان اصفهان است .
هدف اصلي اين پژوهش تحليل و بررسي وضعيت عدالت فضايي در برخورداري از خدمات روستايي بين شهرستان هاي استان اصفهان است .
نظ ريه هاي توسعة ناحيه اي پس از جنگ جهاني دوم ، براي برقراري عدالت اقتصادي و اجتماعي، حذف نابرابري در ابعاد مختلف ، توزيع بهينه و کاراتر منابع و رفاه ، تخصيص مجدد منابع ، رشد متوازن تر نواحي به عنوان هدف برنامه ريزي در سط ح ملي و محلي مورد توجه بود ) ;٢٠٠١ ,Binswanger ٢.
پس از اين مرحله ، با بهره گيري از شاخص ها و با به کارگيري روش تاکسونومي عددي، درجة عدالت فضايي شهرستان هاي استان اصفهان تعيين و شهرستان ها به سه دستة عادلانه از نظ ر توزيع خدمات ، نسبتا عادلانه و ناعادلانه تقسيم شدند.
از آنجا که توزيع مناسب خدمات در سکونتگاه هاي روستايي، يکي از مهم ترين عوامل جلوگيري از نابرابريهاي فضايي در مناط ق است ، توجه به شاخص هاي خدماتي مختلف در بستر برنامه ريزي براي برقراري توسعة پايدار ناحيه اي و منط قه اي اهميتي ويژه دارد )٥٧٧.
در اين زمينه ، هدف از انجام دادن پژوهش حاضر ارزيابي ميزان عدالت فضايي در توزيع خدمات روستايي شهرستان هاي استان اصفهان ، با به کارگيري روش تاکسونومي عددي، و محاسبة درجة برخورداري شهرستان ها از امکانات و خدمات با درنظ رگرفتن عامل جمعيتي، ميباشد.
نتايج پژوهش مسعود و همکاران )١٣٩٠( نيز مبين وجود نابرابري بين شهرستان هاي استان اصفهان است .